Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Proses Dinamiği ve KontrolKMM463136300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin Diliİngilizce, Türkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüZorunlu @ Kimya Mühendisliği Lisans Programı
Zorunlu @ Kimya Mühendisliği Lisans Programı (İngilizce)
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimKimya Mühendisliği Bölümü
Dersin KoordinatörüMesut Akgün
Dersi Veren(ler)Mesut Akgün, Elçin Demirhan Yılmaz, Ekin Yıldırım Kıpçak
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıÖğrencilerin Mühendislik hayatında karşılaştıkları sistemlerde ilgili değişkenleri kontrol altında tutmak maksadıyla bir kontrol çevrimi tasarlama ve kontrol çevrimi tasarlarken ne tür ekipmanları kullanacağı ve seçiminin nasıl olacağı konusunda karar verme becerisini kazandırmak.
Dersin İçeriğiProses kontrolün temel kavramları ve gerekliliği; Sistem, Parametre, Proses Kavramları; Sistemlerin modellenmesi; Laplace dönüşümleri; Laplace dönüşümleri kullanarak lineer diferansiyel denklem çözümü; Transfer fonksiyonları ve Giriş-çıkış modelleri; Birinci dereceden sistemlerin dinamik davranışı; Lineer olmayan sistemlerin lineerizasyonu ve simülasyonu; İkinci dereceden sistemlerin dinamik davranışı; Ölü zamanlı ve Ters cevaplı prosesler; Ampirik model tanımlama yöntemleri; Blok diyagramları; Kontrol çevrimleri; Ölçü aletleri ve Kontrol elemanları; Kontrol edici tipleri ve Ayarlanması; Kontrol çevrimlerinin Dinamik Davranışı; Kontrol çevrimi stabilitesinin ve performansının incelenmesi
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Akgün, M., Bölüm 11: Proses Dinamiği ve Kontrolü, Kimya Mühendisliğine Giriş, (Ed.) Selahattin GÜLTEKİN, Papatya Yayıncılık, İstanbul, pp. 317-368, 2013.
  • T.E. Marlin, Process Control: Designing Processes and Control Systems for Dynamic Performance, 2nd Edition, McGraw Hill, Boston, 2000.
  • G. Stephanopoulos, Chemical Process Control: An Introduction to theory and practice, Prentice-Hall, New Jersey, 1984.
  • W.L. Luyben, Process Modeling, Simulation, and Control for Chemical Engineers, 2nd Edition, McGraw-Hill, 1999.
  • W.L. Luyben, Chemical Reactor Design and Control, Wiley-Interscience, 2007.
  • W.L. Luyben and M.L. Luyben, Essentials of Process Control, McGraw Hill, New York,,1997.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Sistemlerin modellerini oluşturabilme becerisi.
  2. Oluşturulan sistem modelleri üzerinden simülasyon yapabilme ve sistem davranışını inceleyebilme becerisi.
  3. Sistemlerde ilgili değişkenleri kontrol etmek maksadıyla bir kontrol çevrimi tasarlayabilme becerisi.
  4. Kontrol çevrimi tasarlarken ne tür ekipmanları kullanacağı ve seçiminin nasıl olacağı konusunda karar verebilme becerisi.
  5. Kontrol edicileri tanıma, kontrol edicilerin ayarlanması ve kontrol edicilerin sistemler üzerindeki performansını inceleyebilme becerisi.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5
PÇ-1-----
PÇ-255555
PÇ-355555
PÇ-455555
PÇ-555555
PÇ-655555
PÇ-755555
PÇ-8-----
PÇ-9-4--4
PÇ-10-----
PÇ-11-----
PÇ-12-----
PÇ-13-----
PÇ-1444444
PÇ-15-----
PÇ-16-----
PÇ-17-----
PÇ-18-----
PÇ-19-----
PÇ-20-----
PÇ-21-----
PÇ-22-----
PÇ-23-----
PÇ-24-----
PÇ-25-----
PÇ-26-----
PÇ-27-----
PÇ-28-----
PÇ-29-----
PÇ-30-----

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Proses kontrolün temel kavramları ve gerekliliği; Sistem, Parametre, Proses Kavramları; Sistemlerin modellenmesi Ders Notları / Diğer Kaynaklar
2Laplace dönüşümleri; Laplace dönüşümleri kullanarak lineer diferansiyel denklem çözümü Ders Notları / Diğer Kaynaklar
3Transfer fonksiyonları ve Giriş-çıkış modelleriDers Notları / Diğer Kaynaklar
4Birinci dereceden sistemlerin dinamik davranışı Ders Notları / Diğer Kaynaklar
5Lineer olmayan sistemlerin lineerizasyonu ve simülasyonuDers Notları / Diğer Kaynaklar
6İkinci dereceden sistemlerin dinamik davranışıDers Notları / Diğer Kaynaklar
7Ölü zamanlı ve Ters cevaplı proseslerDers Notları / Diğer Kaynaklar
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9Ampirik model tanımlama yöntemleriDers Notları / Diğer Kaynaklar
10Blok diyagramları; Kontrol çevrimleriDers Notları / Diğer Kaynaklar
11Ölçü Aletleri ve Kontrol Elemanları Ders Notları / Diğer Kaynaklar
12Kontrol Edici Tipleri ve Ayarlanması Ders Notları / Diğer Kaynaklar
13Kontrol çevrimlerinin Dinamik DavranışıDers Notları / Diğer Kaynaklar
14Kontrol çevrimi stabilitesinin ve performansının incelenmesi (Ara Sınav 2)Ders Notları / Diğer Kaynaklar
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım80
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği15
Ödev15
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar250
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati133
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması123
Derse Özgü Staj
Ödev115
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği115
Projeler
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)220
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)125
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok