Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Kartografyada Özel KonularHRT620637.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılBahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiDoktora
Dersin TürüSeçmeli @ Harita Mühendisliği ABD Uzaktan Algılama ve CBS Doktora Programı
Seçmeli @ Harita Mühendisliği ABD Uzaktan Algılama ve CBS Yüksek Lisans Programı
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimHarita Mühendisliği Bölümü
Dersin KoordinatörüTÜRKAY GÖKGÖZ
Dersi Veren(ler)TÜRKAY GÖKGÖZ
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıBu dersin amacı; taşkınların ülkemiz açısından önemi, taşkın risk yönetiminde sayısal yükseklik ve arazi ve modellerinin, hidromorfometrik analizlerin ve taşkın konulu tematik haritaların önemi hakkında farkındalık yaratmak ve her öğrenciye bunları en iyi şekilde yapabilme yetisi kazandırmaktır. Bu amaç doğrultusunda, gerekli tüm yöntem ve yaklaşımlar tanıtılacaktır.
Dersin İçeriğiAfetler, risk yönetimi ve taşkınlar ile ilgili temel tanım ve kavramalar, Yüksek doğruluklu sayısal yükseklik modellerinin (SYM) oluşturulması, Yüksek doğruluklu drenaj ağlarının türetilmesi, Yüksek doğruluklu sayısal arazi modellerinin (SAM) elde edilmesi, Sayısal arazi, hidromorfometrik ve zarar görebilirlik analizleri, Taşkın risk yönetimi kapsamında çeşitli tematik haritaların üretilmesi
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • AFAD (2010) Afet ve Acil Durumlarla İlgili Teknik Terimler, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Ankara.
  • Ceylan, A. (2003) Meteorolojik Karakterli Doğal Afetlerin Zamansal ve Bölgesel Dağılımı, III. Atmosfer Bilimleri Sempozyumu, 19-21 Mart, İTÜ, İstanbul.
  • Costa-Cabral, M.C. and Burges, S.J. (1994) Digital Elevation Model Networks (DEMON): A Model of Flow Over Hillslopes for Computation of Contributing and Dispersal Areas, Water Resources Research, 30 (6), 1681-1692.
  • Düzgün, Ş. (2010) Taşkın Risk Yönetimi, II. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 22-24 Mart, Afyonkarahisar.
  • Efeoğlu, A., Yeşil, N. ve Kimençe, T. (2010) Avrupa Birliği Taşkın Risklerinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Direktifi ve Ülkemizdeki Çalışmalar, II. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 22-24 Mart, Ayyonkarahisar.
  • Fairfield, J. and Leymarie, P. (1991) Drainage Networks from Grid Digital Elevation Models, Water Resources Research, 27 (5), 709-717.
  • Garbrecht, J. and Martz, L.W. (1997) The Assignment of Drainage Over Flat Surfaces in Raster Digital Elevation Models, Journal of Hydrology, 193, 204–213.
  • Gökçe, O., Özden, Ş. ve Demir, A. (2008) Türkiye’de Afetlerin Mekansal ve İstatistiksel Dağılımı, Afet Bilgileri Envanteri, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
  • Gökgöz, T. (2010) Obtaining High Fidelity Triangular Regular Network from Only DEM Points, The Cartographic Journal, 47(2), 150-156.
  • Gökgöz, T., Başaraner, M., Yücel, M.A., Gülgen, F., Doğru, A.Ö., Uluğtekin, N. and Cığızoğlu, H.K. (2007) Effects of Watershed Delineation from Grid DEMs in GIS to Non-Point Source Water Pollution Modelling, Proceedings of 14th International Symposium on Environmental Pollution and its Impact on Life in the Mediterranean Region, 10-14 October 2007, Sevilla, Spain.
  • Gökgöz, T., Uluğtekin, N., Başaraner, M., Gülgen, F., Doğru, A.O., Bilgi, S., Yücel, M.A, Çetinkaya, S., Selçuk, M. and Uçar, D. (2006) Watershed Delineation from Grid DEMs in GIS: Effects of Drainage Lines and Resolution, Proceedings of 10th International Specialised Conference on Diffuse Pollution and Sustainable Basin Management, September 18-22, Istanbul, Turkey.
  • Gökgöz, T. and Gülgen, F. (2004) Comparision of Two Methods for Deriving Skeleton Lines of Terrain, Proceedings of XXth ISPRS Congress, July 12-23, İstanbul, Turkey, Commission 3, 618-622.
  • Gökgöz, T. (2000) Zorlanmış Delaunay Üçgenlemesi, YTÜD Yıldız Teknik Üniversitesi Dergisi, 1999-4: 136-145.
  • Gökgöz, T. and Selçuk, M. (1999) An Approach for Determination of Characteristic Points of Contours, Proceedings of Third Turkish-German Joint Geodetic Days, June 1-4, Istanbul, Turkey, 1: 41-48.
  • Gökgöz, T. (1997) Derivation of Characteristic Lines from a Specific Digital Terrain Model, Proceedings of International Symposium on GIS/GPS, September 15-18, Istanbul, Turkey, 67-75.
  • Gülgen, F. and Gökgöz, T. (2010) A New Algorithm for Extraction of Continuous Channel Networks without Problematic Parallels from Hydrologically Corrected DEMs, Boletim de Ciencias Geodesicas, 16(1), 20-38.
  • Gülgen, F. and Gökgöz, T. (2007) Comparison of Drainage Networks Extracted from DEMs Automatically Using Accumulation Values and PPA, Posters of 23rd International Cartographic Conference, August 4 - 10, Moscow, Russia.
  • Gülgen, F. and Gökgöz, T. (2004) Automatic Extraction of Terrain Skeleton Lines from Digital Elevation Models, Proceedings of XXth ISPRS Congress, July 12-23, Istanbul, Turkey, Commission 3, 372-377.
  • Güzel, G. ve Gökgöz, T. (1995) Sayısal Kartografyanın Coğrafi Bilgi Sistemlerindeki Yeri ve Önemi, Mülkiyet, 17, 22-23.
  • Hutchinson, M.F. (1989) A New Procedure for Gridding Elevation and Stream Data with Automatic Removal of Spurious Pits, Journal of Hydrology, 106, 211–32.
  • Jenson, S.K. and Dominque, J.O. (1988) Extracting Topographic Structure from Digital Elevation Data for Geographic Information System Analysis, Photogrammetric Engineering and Remote Sensing, 54 (11), 1593-1600.
  • Jones, R. (2002) Algorithms for Using a DEM for Mapping Catchment Areas of Stream Sediment Samples, Computers & Geosciences, 28 (1), 1051–1060.
  • Kadıoğlu, M. (2008) Sel, Heyelan ve Çığ için Risk Yönetimi, JICA Türkiye Ofisi Yayınları, 2: 251-276.
  • Lee, J., Snyder, P.K. and Fisher, P.F. (1992) Modeling The Effect of Data Errors on Feature Extraction from Digital Elevation Models, Photogrammetric Engineering & Remote Sensing, 58 (10), 1461–1467.
  • Mark, D.M. (1984) Automated Detection of Drainage Networks from Digital Elevation Models, Cartographica, 21, 168-178.
  • Martz, L.W. and Garbrecht, J. (1998) The Treatment of Flat Areas and Depressions in Automated Drainage Analysis of Raster Digital Elevation Models, Hydrological Processes, 12, 843-855.
  • Moore, I.D., Grayson, R.B. and Ladson, A.R. (1991) Digital Terrain Modelling: A Review of Hydrological, Geomorphological, and Biological Applications, Hydrological Processes, 5, 3–30.
  • O’Callaghan, J.F. and Mark, D.M. (1984) The Extraction of Drainage Networks from Digital Elevation Data, Computer Vision, Graphics and Image Processing, 28, 323-344.
  • Şentürk, K., Aksu, H. ve Özgüler, H. (2010) UNESCO-WHO Uluslararası Taşkın Programı, II. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 22-24 Mart, Afyonkarahisar, 141-149.
  • Tarboton, D.G. (1997) A New Method for The Determination of Flow Directions and Upslope Areas in Grid Digital Elevation Models, Water Resources Research, 33 (2), 309-319.
  • Taşkesen, C., (2011) Taşkın Risk Yönetiminde Zarar Görebilirlik Analizleri, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Tribe, A. (1992) Automated Recognition of Valley Lines and Drainage Networks from Grid Digital Elevation Models: A Review and A New Method’, Journal of Hydrology, 139, 263-293.
  • Turcotte, R., Fortin, J.P., Rousseau, A.N., Massicotte, S. and Villeneuve, J.P. (2001) Determination of The Drainage Structure of A Watershed Using A Digital Elevation Model and A Digital River and Lake Network, Journal of Hydrology, 240, 225-242.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Taşkınların Ülkemiz açısından önemini kavrar.
  2. Yüksek doğruluklu sayısal yükseklik ve arazi modelleri oluşturur.
  3. Çeşitli hidromorfometrik analizler yapar.
  4. Taşkın risk yönetimine dair çeşitli tematik haritalar üretir.
  5. Harita mühendisliğinin taşkın risk yönetimindeki yeri ve önemini kavrar.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5
PÇ-1-----
PÇ-2-----
PÇ-3-----
PÇ-4-----
PÇ-5-----
PÇ-6-----
PÇ-7-----
PÇ-8-----
PÇ-9-----
PÇ-10-----
PÇ-11-----
PÇ-12-----
PÇ-13-----
PÇ-14-----
PÇ-15-----
PÇ-16-----
PÇ-17-----
PÇ-18-----
PÇ-19-----
PÇ-20-----
PÇ-21-----
PÇ-22-----
PÇ-23-----
PÇ-24-----
PÇ-25-----
PÇ-26-----
PÇ-27-----
PÇ-28-----
PÇ-29-----
PÇ-30-----

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Afetlerle ilgili temel tanım ve kavramlar: Tehlike, Risk ve risk analizi, Zarar görebilirlik, Kapasite, Afetlerin etkileri, Afetlerin sınıflandırılması NA
2Risk yönetimi: Zarar azaltma, Afetlere hazırlık, Tahmin ve erken uyarı NA
3Taşkın tanımı ve ülkemizde meydana gelen taşkınlar, Taşkın çeşitleri, Taşkınları meydana getiren sebepler, Ülkemizde taşkın mevzuatı, Avrupa Birliği taşkın direktifi, Taşkın riski ön değerlendirmesi, Taşkın zarar ve risk haritaları, Taşkın risk yönetim planları, Uluslararsı taşkın programı NA
4Topografik haritalar ve sayısal yükseklik modeli (SYM) verilerindeki kaba yükseklik hataları NA
5Kaba hatalarının giderilmesi ve hidrolojik ve jeomorfolojik açıdan doğru SYM’lerin türetilmesi NA
6SYM’lerden yüksek doğruluklu drenaj ağlarının türetilmesi: D8 yöntemi, BeST yöntemi (Gökgöz, T. vd., 2006, 2007), DRAW method (Gülgen, F. ve Gökgöz, T., 2010), Havza ve alt havza sınırlarının belirlenmesi NA
7Havza ve alt havza şekillerinin ve drenaj yoğunluğunun analizi, Yüksek doğruluklu sayısal arazi modellerinin (SAM) elde edilmesi, Yüksek duyarlıklı hidromorfometrik analizler yapılması, Havza eğim ve bakı haritalarının üretilmesi NA
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9Akarsu uzunluk-gradyan indeksinin belirlenmesi, Akarsu gradyan ve gradyan değişim haritalarının üretilmesi, Akarsu boykesit ve enkesitlerinin çıkartılması NA
10Taşkın risk haritasının üretilmesi, Fiziksel zarar görebilirlik analizleri, Toplam fiziksel zarar görebilirlik haritasının üretilmesi NA
11Sosyal zarar görebilirlik analizleri, Toplam sosyal zarar görebilirlik haritasının oluşturulması NA
12Ekonomik zarar görebilirlik analizleri, Çoklu zarar görebilirlik haritasının oluşturulması NA
13Öğrenci proje sunumları ve tartışmalar NA
14Öğrenci proje sunumları ve tartışmalar NA
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev
Sunum/Jüri15
Projeler125
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar130
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati133
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması1310
Derse Özgü Staj
Ödev
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler125
Sunum / Seminer16
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)18
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)111
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok