Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Dil Semineri SözlükçülükTDE430535300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüSeçmeli @ Türk Dili ve Edebiyatı Lisans Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimTürk Dili ve Edebiyatı Bölümü
Dersin KoordinatörüFikret Yıldırım
Dersi Veren(ler)Fikret Yıldırım
Asistan(lar)ıZeynep Pınar Can
Dersin Amacı11. yüzyıldan itibaren hazırlanmış Türkçe sözlükleri inceleyerek Türkçe için hazırlanmış sözlükleri tanıyıp incelemek ve ideal bir Türkçe sözlüğün hazırlanışını ele alarak ideal bir sözlüğün nasıl olması gerektiği konusunda bilgi vermek.
Dersin İçeriğiTürkçe için hazırlanmış sözlükler tarihsel olarak incelenecek, ideal bir Türkçe sözlüğün nasıl olması gerektiği tartışılacak, ağız sözlükleri incelenecek ve nasıl hazırlanması gerektiği tartışılacak
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Türkçe Sözlük, TDK, Ankara, 2011.
  • Sir Gerard Clauson, An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford 1972.
  • Mehmet Ölmez, "Türk Dillerinin Sözlükleri ve Türk Sözlükçülüğü", Uygulamalı Dilbilim Açısından Türkçenin Görünümü, Dil Derneği yay., Ankara 1994: 88-100
  • __, "Tarihî Türk Dillerinin Sözlükleri", Kebikeç, sayı 6: 109-110.
  • __, "Eski Türkçenin Sözlükleri", Kebikeç, sayı 6: 119-123.
  • __, "Etimoloji Sözlükleri", Kebikeç, sayı 6: 175-183.
  • __, "Türk Dillerinin Sözlükleri ve Türk Sözlükçülüğü", Uygulamalı Dilbilim Açısından Türkçenin Görünümü, Dil Derneği yay., Ankara 1994: 88-100
  • __, "Radloff Sözlüğünün Yeni Bir Yayımı Nasıl Olmalıdır?", VIII. Uluslararası Türk Dilbilimi Kurultayı, 7-9 Ağustos 1996 || VIIIth International Conference on Turkish Linguistics, August 7-9, Yayınlayanlar: K. İmer, N. E. Uzun, Ankara 1997: 365-377 + 3.
  • __, Tuwinischer Wortschatz mit alttürkischen und mongolischen Parallelen. Wiesbaden, Harrassowitz Verlag, 2007
  • Kebikeç Dergisi, İnsan Bilimleri için Kaynak Araştırmaları Dergisi Yıl:3 Sayı:6, Dosya: Tarihi Türk Dillerinin Sözlükleri, 1998.
  • Kebikeç Dergisi, İnsan Bilimleri için Kaynak Araştırmaları Dergisi Yıl:4 Sayı:7-8, Dosya: Günümüz Türk Dilleri ve Sözlükleri, 1999.
Opsiyonel Program Bileşenleri.

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Bugüne kadar yayımlanmış Türkçe sözlükler hakkında bilgi sahibi olur.
  2. Sözlükçülük tarihiyle ilgili bilgiler edinir.
  3. Bir dilin sözlüğü hazırlanırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini öğrenir.
  4. Türkçe sözlüklerdeki hataları ayıklayarak kullanma yetisi edinir.
  5. Sözlüklerdeki sözcükler hakkında bilgi edinir.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5
PÇ-1-----
PÇ-2--52-
PÇ-3-----
PÇ-45----
PÇ-5--55-
PÇ-6-----
PÇ-755--5
PÇ-8--5--
PÇ-9-----
PÇ-10-----
PÇ-11-----

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Dersin genel tanıtımı, yöntem ve kaynaklarKonuyla ilgili kaynakların incelenmesi
2Türklerde sözlükçülük geleneğiKonuyla ilgili kaynakların incelenmesi
3Tarihi Türk dillerinin sözlükleriKonuyla ilgili kaynakların incelenmesi
4Türk dillerinin ilk sözlükleri: Divanü Lügati't-Türk ve düzenlenişiKonuyla ilgili kaynakların incelenmesi
5Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi dönemleri sözlükleriKonuyla ilgili kaynakların incelenmesi
6Eski Anadolu Türkçesi dönemi ve Osmanlılar döneminde sözlükçülük ve Kamus-ı TürkiKonuyla ilgili kaynakların incelenmesi
7Batıda Osmanlılar için hazırlanmış sözlüklerKonuyla ilgili kaynakların incelenmesi
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9Cumhuriyet döneminin ilk sözlükleriKonuyla ilgili kaynakların incelenmesi
10Terim sözlükleriKonuyla ilgili kaynakların incelenmesi
11Türkiyede hazırlanan diyalektoloji sözlükleriKonuyla ilgili kaynakların incelenmesi
12Derleme SözlüğüKonuyla ilgili kaynakların incelenmesi
13Tarama SözlüğüKonuyla ilgili kaynakların incelenmesi
14Günümüz Türk dillerinin sözlükleriKonuyla ilgili kaynakların incelenmesi
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev120
Sunum/Jüri120
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar120
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati133
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması134
Derse Özgü Staj
Ödev115
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer115
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)110
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)110
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok