Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
İnsan Yerleşmelerinin Evrimi SBP106244400
ÖnkoşullarYok
YarıyılBahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüZorunlu @ Şehir ve Bölge Planlama Lisans Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimŞehir ve Bölge Planlama Bölümü
Dersin KoordinatörüZekiye Yenen
Dersi Veren(ler)Zekiye Yenen, Töre Secilmisler
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıFizik mekânı planlamaya aday olan bireylerin fiziksel çevrenin evrimi ve kültürel çevre konusunda bilinçlenmeleri.
Dersin İçeriğiDers, Antropoloji ve Yerleşmelerin Evrimi olmak üzere, iki bilim alanının kesişmesi şeklinde ele alınmaktadır. İnsanın yeryüzünde varoluşu, yerleşmeleri oluşturması, yerleşmelerin coğrafi, ekonomik, sosyal, kurumsal, kültürel, fiziksel boyutları, kuramsal ve sistematik yaklaşımlar dersin kapsamını oluşturmaktadır.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Akurgal, E. (2002) Anadolu Kültür Tarihi, TÜBİTAK Yayınları, 14. Basım (1998), Ankara.
  • Aktüre, S., Anadolu Bronz Çağı Kentleri, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1994.
  • Aktüre, S., Anadolu’da Demir Çağı Kentleri, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2003.
  • Alp, S. (2000) Hitit Çağında Anadolu, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, İstanbul.
  • Arsebük, G. (1995) İnsan ve Evrim, Ege Yayınları, İstanbul.
  • Augé, M. Colleyn, J.P. (2005) Antropoloji, İ. Yergüz, çev., Dost Yayınları, Ankara.
  • Bates, D.G. (2010) 21. Yüzyılda Kültürel Antropoloji: İnsanın Doğadaki Yeri, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
  • Braudel, F. (1996) Uygarlıkların Grameri, M. A. Kılıçbay, çev., İmge Kitabevi, İstanbul.
  • Childe, G. Kendini Yaratan İnsan (Man Makes Himself), F. Ofluoğlu, çev.,Varlık Yayınları, 1988.
  • Childe, G.,Tarihte Neler Oldu (What Happened in History?), M.Tunçay & A.Şenel, çev, Alan Yayıncılık, 1992.
  • Çığ, M. İ. (2002) Ortadoğu Uygarlık Mirası, Kaynak Yayınları, İstanbul.
  • Egli, E. (1959) Geschichte des Städtebaues, 3 volumes, Zurich.
  • Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü, Çağlar Boyunca Anadolu’da Yerleşim ve Konut, Bildiriler, Ege Yayınları
  • Gombrich, E. H. (1997) Genç Okurlar İçin Kısa Bir Dünya Tarihi (Eine kurze Weltgeschichte für Junge Leser), Köln’deki Dumont Buchverlang Yayınevi’nin 1985 baskısından çeviren A. Mumcu, İnkılap Kitabevi, İst., 1-35.
  • Güvenç, B., İnsan ve Kültür, Remzi Kitabevi, 1979.
  • Hiorns, F.R., Town Building in History, Criterion Book, 1958.
  • Hodder, I. (2006) Çatalhöyük: Leoparın Öyküsü (The Leopard’s Tales: Revealing the Mysteries of Catalhoyuk), D. Şendil, çev., Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
  • Ilin, M. Segal, E. (1974) İnsan Nasıl İnsan Oldu? c.1-2, Hür Yayınevi, İstanbul.
  • Leakey, R., İnsanın Kökeni, S. Gül, çev., Varlık Bilim yayınları, 1998.
  • Lloyd, S. & Muller, H.W. (1986) Ancient Architecture (1980, Electa, Milano), Rizzoli International Publications, New York.
  • Malleart, J. (1988) Yakın Doğu’nun En Eski Uygarlıkları, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
  • Mc Bride B. Walrath D., Haviland W. (2011) Kültürel Antropoloji, İ.D.E Sarıoğlu, çev., Kaknüs Yayınları, İstanbul.
  • Moholy-Nagy, S, (1969) Matrix of Man, 3rd. ed. (1968), Fredrick a. Praeger, New York.
  • Mumford, L., The City in History, N.B. Jonanaich, 1961.
  • Pico, P. (2007) İnsanın Yeni Tarihi, E. Alp, çev., Dharma Yayınları, İstanbul.
  • Sedillot, R. (1983) Dünya Ticaret Tarihi (Histoire des Marchands et des Marchés), E. N. Erendor, çev., Cep Kitapları, İstanbul.
  • Sey, Y., ed. (1996) Tarihten Günümüze Anadolu’da Konut ve Yerleşme, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, İstanbul.
  • Sjoberg, G., The Preindustrial City, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 1960.
  • Tekin, O. (dosya ed.) (2004) Toplumsal Tarih, “Anadolu’da Arkeoloji”, 125.sayı, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • Tuncay, Ç. (1996) Uygarlığın Seyir Defteri, 2.baskı, Arkadaş Yayınevi, Ankara.
  • Weber, M. (2000) Şehir (The City), M. Ceylan, çev., Bakış Kitaplığı, İstanbul.
  • Werber, B. (2001) İnsan Evriminin Romanı, İ. Yergüz, çev., Güncel Yayıncılık, İstanbul.
  • Wycherley, R. E., Antik Çağda Kentler Nasıl Kuruldu, N. Nirven ve N. Başgelen, çev.,Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 1986.
  • Arkeoloji ve Sanat, süreli yayın
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Öğrencilerin kavramlar aracılığıyla insanın sosyo-kültürel evrimi hakkında bilgilenmesi.
  2. Öğretinin Antropoloji, Yerleşmeler Tarihi, Arkeoloji bilimleri aracılığıyla gerçekleştirilmesi, öğrencinin bu bilim alanları hakkında planlama kültürü edinmesi.
  3. Öğrencilerin, bu bilgilenmeye koşut olarak, yerleşme sürecinin coğrafi, ekonomik, politik, demografik, teknolojik, kurumsal boyutları hakkında öğreti geliştirme becerisi kazanmaları.
  4. Öğrencilerin kısa erimde; program dersleri için gerekli meslek kültürü altyapısının oluşturulması.
  5. Öğrencilerin uzun erimde; doğal ve insan yapısı fiziksel çevreye bakışta plancı yaklaşımı kazanmaları.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Dersin tanıtımı. Antropolojiye giriş; Antropolojinin tarihçesi, dalları, sosyal bilimler içindeki yeri. NA
2Yerleşmelerin evriminin öğrenilmesinden amaç; bu öğretinin planlama ile ilişkisi. Fiziki Antropoloji, Jeolojik evreler, Dünyada yaşam. Dersten beklentiler
3İnsanoğlunun varlığı ve evrimi. Paleolitik, Mezolitik, Neolitik çağlar; Neandertal İnsandan Modern İnsana gelişme. Ders anlatımı ile ilgili yayınlar
4Neolitik (Tarım) Devrimi, Tarım Devriminin Dünyada yayılması, tarım merkezleri. İlk yerleşmelerin ortaya çıkışı, özellikleri; fiziksel biçimin gelişmesi.‘yerleşme’ tanımı araştırması
5Neolitik topluluklar, Neolitik yerleşmeler, yerleşme ve tarımın bağlantısı. Yerleşmelerin evrimi ile ilgili kuramlar. İlk yerleşme fizyonomilerinin tipolojisi / Yerleşmeler Bilimi. ‘kuram’ kavramı üzerine araştırma
6Kuru ve sulu tarım, yerleşmeler bazında karşılaştırma. Sanayi Devrimi Öncesi kentinde yaşamanın getirdiği sosyal olgular.NA
7Anadolu’da Neolitik yerleşmeler, Neolitik topluluk yaşamının kentsel toplumlardan farkı. Bereketli Hilâl’den örnekler ve Çatalhöyük örneği. NA
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9Yıliçi Sınavı (vize I).Dönem ödevi açıklaması
10Yunan ve Ege uygarlıklarında yerleşmeler ve özellikleri. Klâsik Antik Devir kentleri: Helen, Roma uygarlıklarında yerleşmeler; karşılaştırmalı bakış.‘şehir’ tanımı (sanayi dönemi öncesi)
11Kültür, kültür farklılaşmaları, kültürleri evrimi; kültür ve aile yapısı. Karşılaştırmalı Kültür Kavramları, Kültürel ve Toplumsal Değişim Kuramları. Yerleşmenin farklı safhaları
12Ortaçağ kenti, Ortaçağ yerleşmelerinde evreler; Ortaçağ kentinin özellikleri, işlevsel açıdan farklılaşmalar. Seçilen yerleşme üzerinden açık kitap sınavı (vize II).Yerleşmenin yorumlanması
13Neo-Klâsik kent, kolonilerdeki gelişmeler; şekilci yaklaşımların ve yönetim erkinin kent mekânındaki yansımaları. Dönem ödevi teslimi
14Tarihi genişleyen kent: Istanbul - Tarihi Yarımada Sanayi Devrimi Öncesi Yerleşmelerinin genel değerlendirmesi.NA
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım135
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması15
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev120
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar230
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati134
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması136
Sınıf Dışı Ders Çalışması131
Derse Özgü Staj
Ödev17
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)24
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)14
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok