Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Protein KimyasıMBG404135300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin Diliİngilizce, Türkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüSeçmeli @ Moleküler Biyoloji ve Genetik Lisans Programı
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimMoleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Dersin KoordinatörüEmel Ordu
Dersi Veren(ler)Emel Ordu
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıBu dersin amacı öğrencilere proteinlerin yapısı, katlanma mekanizmaları, fonksiyonları ve biyokimyasal özellikleri hakkında derinlemesine bilgi kazandırmaktır. Ders aynı zamanda Amino asit biyosentezi; amino asit dizilimlerinden başlayarak proteinlerin doğru üç boyutlu yapıya nasıl katlandığını, katlanma sırasında oluşan ara yapıları ve hatalı katlanmaların biyolojik etkilerini, protein-protein ve protein-ligand etkileşimlerini anlatmayı amaçlamaktadır.
Dersin İçeriğiProteinlerin temel yapısı; amino asitlerin özellikleri, peptid bağları ve polipeptid zincirlerinin yapısı; in vitro protein katlanma modelleri ve in vivo protein katlanması; primer, sekonder, tersiyer ve kuaterner yapılar; katlanma mekanizmaları, ara yapılar ve moleküler şaperonların rolleri; hatalı katlanmaların biyolojik etkileri ve bazı hastalıklarla ilişkisi prtoein stabilitesi, katlanmanın termodinamik ve kinetik yönleri ile denatürasyon ve renatürasyon süreçleri; amino asit biyosentezi.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Ders Kitabı: [1] Nelson, D.L., Cox, M.M., Lehninger Principles of Biochemistry, W.H.Freeman & Co Ltd., 2021.
  • Ders Kitabı:[2] Backman, L., Protein Chemistry. De Gruyter, 2024.
  • Ders Kitabı:[3] Cooper GM. The Cell: A Molecular Approach. 2nd edition. Sunderland (MA): Sinauer Associates; 2000.
  • Ders Kitabı:[4] Beckerman, M., Fundamentals of Neurodegeneration and Protein Misfolding Disorders, Springer, 2015.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler, proteinlerin temel yapısını, amino asit özelliklerini ve biyosentezini açıklayabileceklerdir.
  2. Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler, proteinlerin primer, sekonder, tersiyer ve kuaterner yapılarını tanımlayabileceklerdir.
  3. Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler, katlanma mekanizmalarını ve temel katlnama modellerini tanımlayabileceklerdir.
  4. Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler, moleküler şaperonların protein katlanmasındaki rolünü ve hatalı katlanmaların biyolojik etkilerini açıklayabileceklerdir.
  5. Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler, proteinlerin fonksiyonlarını, enzimatik aktivitelerini, haraket ve iletimdeki rollerini anlayabileceklerdir.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Konu Anlatımı: Protein Yapısının Temeli; Proteinlerde Birincil Yapı ve Amino Asitlerin yapı ve özellikleri1. Proteinleri oluşturan primer yapı taşları olan amino asitlerin yapı ve özelliklerinin gözden geçirilmesi. Kaynak: Ders Kitabı 1, Bölüm 3.
2Konu Anlatımı:Protein Yapısının Genel Özellikleri; İkincil Yapılar; proteinlerdeki düzenli ve düzensiz ikincil apıların genel özellikleri1. Proteinlerde birincil ve ikincil yapı özelliklerinin gözden geçirilmesi. Kaynak: Ders Kitabı 1, Bölüm 4.
3Konu Anlatımı:Protein Yapısının Genel Özellikleri; Üçüncül ve Dördüncül Yapılar, Motif–Domain Kavramları ve Proteinlerin 3B Sınıflandırılması Kısa Sınav 1: Ders sonunda, derste işlenen konuları içeren bir kısa sınavın yapılması1. Proteinlerde 3 boyutlu yapı özelliklerinin ve sınıflandırmanın gözden geçirilmesi. Kaynak: Ders Kitabı 1, Bölüm 4. 2. Kısa Sınav 1 için ön hazırlık: 1 ve 2. hafta işlenen konuların tekrar edilmesi
4Konu Anlatımı: Protein Fonksiyonları; Geri dönüşümlü ligand bağlanması; oksijen taşınması, hemoglobin ve miyoglobin örneği1. Hemoglobin ve miyoglobin fonksiyonunun gözden geçirilmesi. Kaynaklar: Ders Kitabı 1, Bölüm 5.1; Bilimsel literatür
5Konu Anlatımı: Protein Fonksiyonları, Proteinler ve Ligandlar Arasındaki Tamamlayıcı Etkileşimler; immun yanıtta proteinlerin görevleri ve immunoglobin örneği1. İmmunoglobin fonksioynunun gözden geçirilmesi. Kaynaklar: Ders Kitabı 1, Bölüm 5.2; Bilimsel literatür
6Konu Anlatımı: Protein Fonksiyonları; Kimyasal Enerji ile Düzenlenen Protein Etkileşimleri; motor proteinler ve kas kasılması örneği. Kısa Sınav 2: Ders sonunda, derste işlenen konuları içeren bir kısa sınavın yapılması1. Motor proteinler ve kas kasılmasında protein fonksiyounun gözden geçirilmesi. Kaynaklar: Ders Kitabı 1, Bölüm 5.3; Bilimsel literatür. 2. Kısa Sınav 2 için ön hazırlık: 4 ve 5. hafta işlenen konuların tekrar edilmesi
7Konu Anlatımı: Protein katlanma kavramı ve önemi Sınıf-içi Tartışma: Güncel literatür bilgisi ile konunun öneminin pekiştirilmesi1. Protein katlanma modellerinin gözden geçirilmesi. Kaynaklar: Ders Kitabı 2, Bölüm 10; Bilimsel literatür.
8Ara Sınav 1
9Konu Anlatımı: In vitro protein katlanma mekanizmaları ve kinetik/termodinamik prensipler, protein-ligand etkileşimleri Sınıf-içi Tartışma: Güncel literatür bilgisi ile konunun öneminin pekiştirilmesi1. In vitro protein katlanma mekanizmalarının gözden geçirilmesi. Kaynaklar: Ders Kitabı 4, 29-59; Bilimsel literatür.
10Konu Anlatımı: In vivo protein katlanması; şaperon proteinlerin önemi Sınıf-içi Tartışma: Güncel literatür bilgisi ile konunun öneminin pekiştirilmesi Kısa Sınav 3: Ders sonunda, derste işlenen konuları içeren bir kısa sınavın yapılması1. In vivo protein katlanması yollarının gözden geçirilmesi. Kaynaklar: Ders Kitabı 3 , Bölüm 7.2; Bilimsel literatür . 2. Kısa Sınav 3 için ön hazırlık: 7 ve 9. hafta işlenen konuların tekrar edilmesi
11Konu Anlatımı: Hatalı protein katlanmaları ve biyolojik etkileri; Nörodejeneratif hastalıklar Sınıf-içi Tartışma: Güncel literatür bilgisi ile konunun öneminin pekiştirilmesi1. Hatalı protein katlanmaları ve nörodejeneratif hastalıkların gözden geçirilmesi. Kaynaklar: Ders Kitabı 4, 223-261, 263-299, Bilimsel literatür
12Konu Anlatımı: Hatalı protein katlanmaları ve biyolojik etkileri; Prion proteinler Sınıf-içi Tartışma: Güncel literatür bilgisi ile konunun öneminin pekiştirilmesi Kısa Sınav 4: Ders sonunda, derste işlenen konuları içeren bir kısa sınavın yapılması1. Hatalı protein katlanmaları ve prion proteinler konusunun gözden geçirilmesi. Kaynaklar: Ders Kitabı 4, 191-222, Bilimsel literatür. 2. Kısa Sınav 4 için ön hazırlık: 10 ve 11. hafta işlenen konuların tekrar edilmesi
13Konu Anlatımı: Amino asid biyosentezi Sınıf-içi Tartışma: Güncel literatür bilgisi ile konunun öneminin pekiştirilmesi1. Amino asid biyosentezi konusunun gözden geçirilmesi. Kaynaklar: Ders Kitabı 1, Bölüm 20.1-2-3, Bilimsel Literatür
14Konu Anlatımı: Amino asit biyosentezi ve ilgili hastalıklara moleküler biyolojik yaklaşımlar Sınıf-içi Tartışma: Güncel literatür bilgisi ile konunun öneminin pekiştirilmesi Kısa Sınav 5: Ders sonunda, derste işlenen konuları içeren bir kısa sınavın yapılması1. Amino asid biyosentezi konusunun gözden geçirilmesi. Kaynaklar: Ders Kitabı 1, Bölüm 20.1-2-3, Bilimsel Literatür 2. Kısa Sınav 5 için ön hazırlık: tüm haftalarda işlenen konuların tekrar edilmesi
15Konu Anlatımı: Genel tekrar, tartışma ve güncel araştırmalar Sınıf-içi Tartışma: Protein kimyası ve katlanması araştırmalarının biyoteknolojideki yeri1. Öğrenilen tüm konularla ilgili bilimsel literatürün taranması. KaynakBilimsel literatür
16Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği515
Ödev115
Sunum/Jüri00
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar130
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati143
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması143
Derse Özgü Staj
Ödev110
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği51
Projeler
Sunum / Seminer00
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)110
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)130
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok