Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Hücre BiyolojisiMBG223124200
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüZorunlu @ Moleküler Biyoloji ve Genetik Lisans Programı
Seçmeli @ Fizik Lisans Programı (%30 İngilizce)
Seçmeli @ Matematik Lisans Programı
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimMoleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
Dersin KoordinatörüBanu Mansuroğlu
Dersi Veren(ler)Banu Mansuroğlu, Ayşegül Erdemir
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıBu dersin amacı, öğrencilere prokaryotik ve ökaryotik hücreler arasındaki farklılıklar dahil olmak üzere, hücrenin ana yapılarını (membran, organeller, iskelet) ve bunların işlevlerini, hücrelerin besin alımı, enerji üretimi, iletişim kurması, çoğalması ve dış etkenlere tepki vermesi gibi temel yaşam süreçlerini, hücre döngüsü gibi daha karmaşık biyolojik konular için sağlam bir temel oluşturmaktır. Bu ders, öğrencilere hücrelerin mikroskobik dünyasına kapsamlı bir bakış sunarak, tüm biyolojik süreçlerin temelini oluşturan bu yapıların nasıl işlediğini anlamalarını amaçlamaktadır.
Dersin İçeriğiHücre Biyolojisine Giriş, Hücre Biyolojisinin Araçları, Hücre Kimyası ve Hücrelerin Moleküler Bileşimi, Hücre Zarının Görevleri, Yapısı ve Hücrelerin Membrandan Taşınması, Hücresel Organeller (Nukleus, Endoplazmik Retikulum, Golgi, Kloroplast, Mitokondri, Peroksizomlar), Hücre Sinyal İletimi, Hücresel Adezyon ve Ekstraselüler Matriks, Hücre Hareketi ve İskeleti, Hücre Döngüsü ve Hücre Döngüsünün Kontrolü.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • G.M. Cooper, Hücre Moleküler Yaklaşım, Ç.Ed.: E.Kalay , M. Öztürk , N. Atabey · Ankara Nobel Tıp Yayınevleri, 2021.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Prokaryotik ve ökaryotik hücreler arasındaki farklılıklar dahil olmak üzere, hücrenin ana yapılarını (membran, organeller, iskelet) ve bunların işlevlerini analiz edebileceklerdir.
  2. Hücrelerin besin alımı, enerji üretimi, iletişim kurması, çoğalması ve dış etkenlere tepki vermesi gibi temel yaşam süreçlerini değerlendirebileceklerdir.
  3. Mitokondri, endoplazmik retikulum, Golgi aygıtı gibi hücre içindeki çeşitli organellerin yapıları ve işlevleri ve bu organeller arasındaki madde taşınımını sağlayan membran trafiği mekanizmalarına analiz edebileceklerdir.
  4. Hücrelerin birbirine ve çevresindeki matrikse nasıl bağlandığını, bu bağların doku oluşumu ve fonksiyonlarını, hücreye şeklini veren, iç organizasyonunu sağlayan ve hareketini mümkün kılan iskelet yapıları (mikrofilamentler, mikrotübüller) inceleyebileceklerdir.
  5. Hücrenin büyüme ve bölünme aşamalarından oluşan döngüyü ve bu döngüyü düzenleyen kontrol mekanizmaları analiz edebileceklerdir.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Konu Anlatımı (%85): Bu ders kapsamında, hücre biyolojisi, canlıların temel yapı ve işlev birimi olan hücrelerin yapısını, organizasyonunu ve işleyişini incelenmesi. Bu ders, prokaryot ve ökaryot hücrelerin özellikleri, organellerin görevleri ve hücresel süreçler hakkında temel bilgiler sunar. Sınıf içi uygulama (15): Prokaryot ve ökaryot hücrelerin özellikleri, organellerin görevleri ve hücresel süreçler hakkında temel bilgiler sunulması Hücre Organizasyonu ve özelliklerine moleküler yaklaşımın okunması. Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 1.
2Konu Anlatımı (%85): Hücrelerin kökeni ve evrimi, hücrelere ve hücresel araştırmalarına genel bakış,, deneysel model olarak hücreler, hücre biyolojisinde kullanılan deneysel modeller hakkında bilgi verilmesi Sınıf içi uygulama (15): İlk hücre, evrimsel süreç, günümüz prokaryotları, ökaryotik hücreler, çok hücreli organizmalara geçiş, deneysel model olarak hücrelere örnek çalışmalar, hücre biyolojisinin araçlarıHücrelere ve hücre araştırmalarına genel bakışın ile ilgili konunun okunması. Kaynak: Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 1.
3Konu Anlatımı (%85): Hücrelerin moleküler birleşimi, enzimlerin biyolojik katalizör olarak merkezi rolleri, metabolik enerji konularına genel bakış Sınıf içi uygulama (15): Karbonhidratlar, lipidler, nükleik asitler, proteinler, enzimlerin katalitik etkinliği, koenzimler, enzim aktivitesinin regülasyonu, serbest enerji ve ATP, glikozdan ATP üretimiHücre kimyasının anlaşılması yönelik yaklaşımların okunması. Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 2.
4 Kısa sınav : 1,2 ve 3 konuları ile ilgili Konu Anlatımı (%85): Hücre bileşenlerinin biyosentezi, hücre zarı yapısı ve günümüze kadar gelen süreçte zar modellerine bakış Sınıf içi uygulama (15): Karbonhidrat, lipid, protein ve nükleik asit sentezi, zar lipitleri, zar proteinleri Hücre Zarının Görevleri ve Yapısının okunması. Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 12. Kısa sınav 1 : (1,2 ve 3 konuları ile ilgili) Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 1,2 ve 12
5Konu Anlatımı (%85): Hücre zarından taşıma için görevli proteinler, taşıma şekilleri hakkında bilgi verilmesi Sınıf içi uygulama (15): Membranda görevli Kanal proteinleri, taşıyıcı proteinler, membranda pasif taşıma ve aktif taşımayı örneklerle açıklanmasıHücrelerin Membrandan Taşınmasının konusunun okunması Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 12.
6Konu Anlatımı (%85): Hücre yapısı ve işlevi, hücresel organellerden nükleus ve endoplazmik rekikulum yapı ve organizasyonları Sınıf içi uygulama (15): Nüklear zar ve nukleus ile sitoplazma arasındaki trafik, nukleusun iç düzeni, nukleous, endoplazmik retikulum ve protein salgılanması, proteinlerin endoplazmik retikuluma hedeflenmesiHücresel Organeller (Nukleus, Endoplazmik Retikulum) yapı ve işlevlerinin okunması. Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 8 ve 9.
7Kısa sınav : 4,5 ve 6 konuları ile ilgili Konu Anlatımı (%85): Hücre yapısında yer alan Golgi, Kloroplast, Mitokondri, Peroksizomlar hücresel organellerin organizasyonları Sınıf içi uygulama (15): Golgi organizasyonu, proteinlerin golgi içerisinde glikozillenmesi, proteinlerin golgi aygıtından sınıflandırılması ve dışarı atılması, mitokondri organizasyonu, genetik sistemi, kloroplast organizasyonu, genetik sistemi, peroksizom işlevleriHücresel Organeller (Golgi, Kloroplast, Mitokondri, Peroksizomlar) okunması. Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 9,10. Kısa sınav 2 : (4,5 ve 6 konuları ile ilgili) Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 8,9 ve 12
8Ara Sınav 1
9Konu Anlatımı (%85): Hücre yüzey reseptörlerinin fonksiyonları, hücre içi sinyal ileti yolları genel bir bakış Sınıf içi uygulama (15):Hücre içi sinyal iletimi tipleri, Steroid hormonlar ve nükleer reseptör süper ailesi, nitrik asit ve karbonmonoksit, nörotransmitterler, peptid hormonlar ve büyüme faktörleri örneklerle anlatımıHücre Sinyal İletimi ve Hücre içi sinyal iletiminin okunması. Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 13.
10Konu Anlatımı (%85): Hücre yüzey reseptörlerinin fonksiyonları,G protein- eşlikli reseptörler Sınıf içi uygulama (15): Hücre içi sinyal iletimi tipleri, G protein ailesi ve işlevi, reseptör protein kinazlar, sitokin reseptörleri ve reseptör olmayan protein trozin kinazlar, Ras, Raf ve MAP kinaz yolağı, JAK/STAT yolağı, integrinler ve sinyal iletimi, ve örneklerle anlatımıHücre Sinyal İletimi ve Hücre reseptör ailesinin okunması. Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 13.
11Kısa sınav : 7,8 ve 9 konuları ile ilgili Konu Anlatımı (%85): Aktin filamentleri yapısı ve organizasyonu, hücre yüzey çıkıntıları konusunda genel bir değerlendirme Sınıf içi uygulama (15): Aktin flamanların yapılanması ve ayrışması, aktin filamanların düzenlenmesi, aktin plamanların plazma zarı ile bağlantısı,hücre yüzey çatılarının örneklerle anlatımıHücresel Adezyon proteinlerin okunması. Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 12. Kısa sınav 3 : (7,9ve 10 konuları ile ilgili) Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 9,10 ve 12 ve 13
12Konu Anlatımı (%85): Aktin flamanlarının hareketi, hücre göçü ve sürünme hareketi, ara filamanlar, mikrotübüller Sınıf içi uygulama (15): Aktin miyozin hareketi, Kas kasılması, miyozin davranış modeli, tropomiyozin ve troponinleri aktin filamanları ilre bağlantısı ara filaman proteinleri, ara filamanların yapılanması, ara filamanların hücre içi düzenlenmesinin örneklele açıklanmasıHücre iskeleti ve görevli protein ailelerin okunması. Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 11.
13Konu Anlatımı (%85): Mikrofilamanetler, sentriyoller Sınıf içi uygulama (15): Sentrozom, sentriyoller be mikrotübül düzenlenmesi, mikrotübül kararlılığı, mikrotübül motorları ve hareketleri Mikrofilamantler ve Sentrozom yapılanmasının okunması. Kaynak: Ders Kitabı,Bölüm 11.
14Kısa sınav : 10, 11 ve 12 konuları ile ilgili Konu Anlatımı (%85): Ökaryot hücre döngüsü, hücre döngüsü gelişiminin düzenleyicileri, M evresi olayları, Mayoz ve döllenme Sınıf içi uygulama (15): hücre döngüsünün evreleri, hücre döngüsü ve hücre büyümesi ve hücre dışı sinyaller tarafından düzenlenmesi, hücre döngüsünün kontrol noktaları, mayoz ve mitoz bölünme basamaklarıÖkaryot hücre döngüsünün okunması. Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 14. Kısa sınav 4 : (11, 12 ve 13 konuları ile ilgili) Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 11 ve 12.
15Konu Anlatımı (%85): Hücre döngüsünün kontrolü Sınıf içi uygulama (15): DNA replikasyonunun, hücre döngüsü başına bir kereyle sınırlandırılması, hücre döngüsü gelişiminin düzenleyicileri, MPF, siklin ve siklin bağımlı kinaz aileleri, büyüme faktörleri ve D tipi siklinlerHücre döngüsü inhibitörleriHücre döngüsünün kontrolünün okunması. Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 14.
16Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği420
Ödev
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar140
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati142
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması143
Derse Özgü Staj
Ödev
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği42
Projeler
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)115
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)130
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok