Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
İnsan Çağı ve Müdahil ÇeviriMTF440124200
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin DiliFransızca
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüSeçmeli @ Fransızca Mütercim Tercümanlık Lisans Programı (2018 versiyon)
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimBatı Dilleri ve Edebiyatı Bölümü
Dersin KoordinatörüFulya Marmara
Dersi Veren(ler)
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıBu dersin amacı, çevirmen adaylarının insanmerkezci bakış açılarının ötesine geçerek türler arası adaleti, ekolojik duyarlılığı ve toplumsal kapsayıcılığı gözeten bir perspektifle çevirinin nasıl müdahil ve dönüştürücü bir pratik olabileceğini tartışmalarıdır.
Dersin İçeriği“Öteki” kavramının ekoloji bağlamında ele alınması; hayvanların etik ve empatik çembere dahil olma süreçleri; farklı tarihsel dönemeçler ışığında “sentience” kavramının incelenmesi; hayvana ve doğaya yönelik üretilmiş cehalet ile tahakküm ilişkilerinin kesişimsellik perspektifinde örneklendirilmesi; dilin yönlendirici ve iktidar kurucu işlevinin bilgi kirliliği ve tahakküm mekanizmalarının inşasına katkısı; yeni bir toplum sözleşmesi arayışında çeviribilimin olası katkıları.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • ADAMS, Carol J. Etin Cinsel Politikası Feminist- Vejetaryen Eleştirel Kuram. Çev. Güray Tezcan, Mehmet Emin Boyacıoğlu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2013
  • Archives départementales de l'Aisne. (2018, septembre). Les procès d'animaux au Moyen Âge.
  • Baker, M. (2006). Translation and conflict: A narrative account. Routledge.
  • Bassnett, S. (2002). Translation studies (3rd ed.). Routledge.
  • Bonneuil, C., & Fressoz, J.-B. (2013). L’événement anthropocène : La terre, l’histoire et nous. Paris : Le Seuil.
  • Calarco, M. R. (2021). Animal Studies: The Key Concepts. Routledge.
  • Canepari, M. (2024, July 24). On the theory and practice of intralingual translation and its typologies. Perspectives: Studies in Translation Theory and Practice.
  • Caron, A. (2016). Antispéciste : Réconcilier l'humain, l'animal, la nature. Paris: Don Quichotte.
  • Cronin, M. (2024). The translational rift: Decolonising the Anthropocene. In S. Bassnett & D. Johnston (Eds.), Debates in translation studies (pp. 75–90). Routledge.
  • Cronin, M. (2017). Eco-translation: Translation and Ecology in the Age of the Anthropocene. Routledge.
  • de Fontenay, É. (1998). Le silence des bêtes: La philosophie à l'épreuve de l'animalité. Paris: Fayard.
  • Donaldson, S., & Kymlicka, W. (2016). Zoopolis: Une théorie politique des droits des animaux (P. Madelin, Trad.). Paris : Alma Éditeur.
  • Marsolier, M.-C. (2020). Le Mépris des « bêtes » : Un lexique de la ségrégation animale. Paris : Presses Universitaires de France.
  • Morin, E. (2016). Écologiser l'homme : La nature du futur et le futur de la nature. Montréal : Lemieux éditeur.
  • Morin, E. (2017). Connaissance, ignorance, mystère. Paris : Fayard.
  • Stibbe, A. (2012). Animals erased: Discourse, ecology, and reconnection with the natural world. Palgrave Macmillan.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Çevirmenin türlerarası aracı rolü çerçevesinde dilsel ve kültürel beceriler geliştirebileceklerdir. (PRG-7)
  2. Uluslararası dolaşıma giren yeni kavram ve terim bütüncelerini Türkçeye kazandırabileceklerdir. (PRG-10)
  3. Hayvanlara ve doğaya dair dil yoluyla üretilen ayrımcılık biçimlerini çözümleyebileceklerdir. (PRG-7)
  4. Çevirinin bir “gerçeklik denetimi” olarak üstlenebileceği rolleri açıklayabileceklerdir. (PRG-4)
  5. Çeviri sosyolojisinin sunduğu bakışla ekolojik bilinç geliştirebileceklerdir. (PRG-10)

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Konu Anlatımı: Dersin amacı, yöntemi ve temel kavramlara giriş; Antroposen, İnsanmerkezcilik Sınıf-içi Uygulama (15dk): Dersin izlencesinin tanıtımı, temel kavramların açıklanması Sınıf-içi Tartışma: Antroposen kavramı çeviriyle nasıl kesişir?Bonneuil, C. & Fressoz, J.-B. (2013). L’événement anthropocène.
2Konu Anlatımı: Tarih boyunca öteki inşası; coğrafi keşifler, sömürgecilik ve yazına yansımaları Sınıf-içi Uygulama (15dk): Montesquieu, More, Rabelais ve Voltaire gibi yazarlardan seçilmiş bir metnin analizi ve çevirisi Sınıf-içi Tartışma: Öteki inşasının bugün ekoloji ve türlerarası ilişkilerle bağlantısı Todorov, T. (1989). Nous et les autres : La réflexion française sur la diversité humaine. Paris : Seuil.
3Konu Anlatımı: Fransız yazınında ötekileştirmeye verilen tepkiler; ırkçılık, cinsiyetçilik ve türcülükle kesişen anlatılar Sınıf-içi Uygulama (15dk): Camus, Montaigne ve Olympe de Gouges gibi yazarlardan seçilmiş metinlerin okunması ve çevirisi Sınıf-içi Tartışma: Ayrımcılık türleri arasındaki kesişimler Adams, C. J. (2016). La politique sexuelle de la viande : une théorie critique féministe végétarienne (M. Morrison, Trad.). Paris : L’Âge d’Homme.
4Konu Anlatımı: İnsanmerkezci bakış açısının doğa ve diğer türler üzerindeki etkileri Sınıf-içi Uygulama (15dk): Bonneuil, Fressoz ve Aymeric Caron’dan alıntılar ve çevirileri Sınıf-içi Tartışma: Ekolojik yıkım ve çevirinin muhtemel rolleri üzerine grup tartışması Kısa Sınav 1 (15 dk) : Tartışılan kavramlar Morin, E. (2016). Écologiser l’homme ; Caron, A. (2016). Antispéciste : Réconcilier l'humain, l'animal, la nature. Paris : Don Quichotte.
5Konu Anlatımı: Hayvanın his ve duygu sahibi bir varlık olarak ele alınışı; yazında ve düşüncede kırılma noktaları Sınıf-içi Uygulama (15dk): Astrid Guillaume’dan seçilmiş metinlerin incelenmesi De Fontenay, É. (1998). Le silence des bêtes; Caron, A. (2016). Antispéciste. Don Quichotte Archives départementales de l’Aisne. (2018, septembre). Les procès d’animaux au Moyen Âge. (Form No: FR-0315; Revizyon Tarihi: 02.07.2015; Revizyon No:04) De Fontenay, É. (1998). Le silence des bêtes; Caron, A. (2016). Antispéciste. Don Quichotte Archives départementales de l’Aisne. (2018, septembre). Les procès d’animaux au Moyen Âge.
6Konu Anlatımı: Antroposen’de çevirinin etik ve politik boyutu; eko-çeviri Sınıf-içi Uygulama (15dk): Michael Cronin’dan ve Carol J. Adams’ın kavramlarına dair seçilmiş metinlerin analizi Sınıf-içi Tartışma: Çevirinin türcülük karşıtı işlevi üzerine grup çalışması Kısa Sınav 2 (15 dk) : Tartışılan kavramlar (Ön hazırlık için seçilecek metin bölümü, öğrencilerin dilsel ve akademik düzeylerine göre belirlenecektir.) Adams, C. J. (2016). La politique sexuelle de la viande : une théorie critique féministe végétarienne (M. Morrison, Trad.). Paris : L’Âge d’Homme.
7Konu Anlatımı: Bilgi üretimi ve cehalet; tahakküm ilişkilerinde dilin rolü Sınıf-içi Uygulama (15dk): Robert Proctor’un Agnotology kavramı üzerinden örnekler Sınıf-içi Tartışma: Çeviri bilgi aktarımı bağlamında rolüMorin, E. (2017). Connaissance, ignorance, mystère. Paris : Fayard.
8Ara Sınav 1
9Konu Anlatımı: Çevirinin dillerarası düzlemde etik ve politik işlevleri Sınıf-içi Uygulama (15dk): Kaynakçada yer alan metinlerden çeviri denemeleri Sınıf-içi Tartışma: Çevirinin dönüştürücü gücüne dair vaka analizi Kısa Sınav 3 (15 dk) : Tartışılan kavramlar Marsolier, M.-C. (2020). Le Mépris des « bêtes » : Un lexique de la ségrégation animale. Paris : Presses Universitaires de France.
10Konu Anlatımı: Dildeki ayrımcı ifadelerin sorgulanması ve yeniden yazım pratikleri Sınıf-içi Uygulama (15dk): Uygulama örnekleri Sınıf-içi Tartışma: Öğrencilerin kendi diliçi çeviri örnekleri üzerine paylaşım Lessard, M., Zaccour, S., & Dupuy, A. (2023). Grammaire pour un français inclusif [Nouvelle édition revue et augmentée]. Somme Toute Marsolier, M.-C. (2020). Le Mépris des « bêtes » : Un lexique de la ségrégation animale. Paris : Presses Universitaires de France.
11Konu Anlatımı: Türlerarası empatiyi güçlendiren çeviri yaklaşımları Sınıf-içi Uygulama (15dk): Çeşitli yazınsal örneklerin türlerarası çerçevede çeviri denemeleri Sınıf-içi Tartışma: Türlerarası etik çerçevede çeviri nasıl dönüştürücü olabilir Kısa Sınav 4 (15 dk) : Tartışılan kavramlarCaron, A. (2016). Antispéciste : Réconcilier l’humain, l’animal, la nature. Don Quichotte. Donaldson, S., & Kymlicka, W. (2016). Zoopolis : Une théorie politique des droits des animaux (P. Madelin, çev.). Alma Éditeur. de Fontenay, É. (1998). Le silence des bêtes : La philosophie à l’épreuve de l’animalité. Fayard.
12Konu Anlatımı: Dilde ayrımcı yapılar, söylem ve ideoloji Sınıf-içi Tartışma (15dk): Ayrımcı söylemin çeviri yoluyla dönüştürülmesi Uygulama (Sınav): Temel kavramların açıklanması Marsolier, M.-C. (2020). Le Mépris des « bêtes ». Presses Universitaires de France Descartes, R. (1994). Discours de la méthode. Paris : Garnier-Flammarion.
13Konu Anlatımı: Müdahil çeviri pratikleri uygulaması Sınıf-içi Uygulama (15dk): Aymeric Caron, Marie-Claude Marsolier, Florence Burgat gibi isimlerin eserlerinden belirlenen metnin çevirisinin yapılması Sınıf-içi Tartışma: Çevirilerin değerlendirilmesi Caron, A. (2016). Antispéciste. Don Quichotte Marsolier, M.-C. (2020). Le Mépris des « bêtes ». Presses Universitaires de France Burgat, F. (2023). L’inconscient des animaux. Seuil.
14Konu Anlatımı: Çoğulcu hümanizmalar, biyodemokrasi ve ekolojik düşünce Sınıf-içi Uygulama (15dk): Aymeric Caron, Sue Donaldson & Will Kymlicka, Luce Irigaray’nin eserleri gibi konu bağlamında kaleme alınmış metinlerden seçilmiş bölümün analizi ve çevirisi Sınıf-içi Tartışma: Yeni toplum sözleşmesi arayışlarında çevirinin yeri Caron, A. (2016). Antispéciste. Don Quichotte; Donaldson, S., & Kymlicka, W. (2016). Zoopolis. Alma Éditeur Morin, E. (2016). Écologiser l’homme : la nature du futur et le futur de la nature. Lemieux éditeur Morin, E. (2017). Connaissance, ignorance, mystère. Fayard.
15Konu Anlatımı: Antroposen bağlamında çevirinin rolleri üzerine genel bir değerlendirme Sınıf-içi Uygulama (15dk): Dönem boyunca işlenen kavramların bütünsel analizi Sınıf-içi Tartışma: Dersin genel bir kapanış tartışmasıDönem boyunca işlenen temel kavramları (Antroposen, insanmerkezcilik, öteki inşası, türlerarası iletişim, eko-çeviri, müdahil çeviri vb.) kendi sözcükleriyle özetleyen kısa bir kavram haritası oluşturmak. Her öğrenci, dönem boyunca kendisini en çok etkileyen bir metni veya teoriyi seçerek, bunun neden dönüştürücü olabileceğini 1 sayfalık bir özdüşünümsel metin ile tartışacaktır. Dönem boyunca kullanılan tüm metinler.
16Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım140
Laboratuar
Uygulama120
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği45
Ödev
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar135
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati142
Laboratuar
Uygulama11
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması710
Derse Özgü Staj
Ödev00
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği41
Projeler00
Sunum / Seminer00
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)14
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)14
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok