Dersin Amacı | Geleneksel kagir yapı teknolojisini, kagir malzemeyi ve geleneksel kagir yapı elemanlarının işlev, gereç ve bileşenlerini; tanımlayabilme, dönem ve biçimlenme özelliklerini yorumlayabilme yeterliliklerinin kazandırılması amaçlanmaktadır. |
Dersin İçeriği | Kagir yapı malzemelerinin (doğal taşlar, toprak esaslı malzemeler ve bağlayıcılar) tanımı; Doğal Taşlar: Taşların sınıflandırılması, türleri, fiziksel, kimyasal özellikleri, geleneksel yöntemle ocaktan çıkarılmaları, geleneksel işlenme yöntemleri, yerine kaldırma, taşçı araç ve gereçleri, taş malzemenin taşıyıcı sistemlerde kullanımı; Pişmiş toprak malzemeler: Kerpiç ve tuğla, özellikleri, üretim yöntemleri, işçiliği; Bağlayıcılar: Metal bağlayıcılar, geleneksel harçlar ve sıvalar, özellikleri, üretim yöntemleri; Geleneksel kagir yapı ve yapı elemanları kavramları, sınıflandırılması; Kagir yapım sistemi ve teknikleri; Kagir yapı birim malzemeleri ile kurgulanan taşıma ve aktarma özelliğine sahip yapı elemanları; Antik dönemden başlayarak temelden örtüye, geleneksel yapılarda kullanılan tüm taşıyıcı-taşıyıcı olmayan elemanlarının ve bileşenlerinin malzeme ve yapım tekniği açısından incelenmesi, işlev, gereç ve biçim özelliklerine göre tiplendirilmesi, detay çözümleri; Zemin özellikleri; Temeller; Kagir duvarlar, Ayak ve sütunlar; Atkı, lento ve kemerler; Kagir döşemeler, Kagir örtüler: kubbe, tonoz; Geçiş elemanları: pandantif, tromp, Türk üçgeni; Geleneksel yapılarda takviye ve destekler; Merdivenler, Çıkmalar; Kapılar ve pencereler, Minareler. |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar | - Arkeolojik Mimari’de Taş, Orhan Bingöl, Homer Kitabevi, İstanbul, 2004.
- Geleneksel Türk Mimarisinde Yapı Sistem ve Elemanları (2 cilt), Hüsrev Tayla, TAÇ Vakfı, İstanbul, 2007.
- Osmanlı Dönemi Yapı ve Malzeme Terimleri Sözlüğü, Neslihan Sönmez, YEM Yayını, İstanbul, 1997.
- Türkiye Mermerleri ve İnşaat Taşları, Kemal Erguvanlı, Mustafa Sayar, İTÜ Maden Fakültesi, İstanbul, 1962.
- Selçuklu Öncesi ve Selçuklu Dönemi Anadolu Mimarisinde Tuğla Kullanımı (2 Cilt), Ömür Bakırer, ODTÜ, Ankara, 1981.
- Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, Doğan Hasol, 3. Baskı, Yapı Endüstri Merkezi, İstanbul, 1988.
- Osmanlı Anıt Mimarisinde Klasik Yapı Detayları, Fatin Uluengin, Bülent Uluengin vd. YEM, İstanbul, 2010.
- The Art of Stoneworking, Peter Rockwell, Cambridge University Press, Cambridge, 1993.
- Osmanlı Mimarisi, Doğan Kuban, YEM Yayını, İstanbul, 2007.
- Antik Çağda Duvar İşçiliği, Murat Fırat, Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları, İstanbul, 2016.
|