Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Bulanık Mantığa GirişMAT321035300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz, Bahar
Dersin Diliİngilizce, Türkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüSeçmeli @ Matematik Lisans Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimMatematik Bölümü
Dersin KoordinatörüErdoğan Mehmet Özkan
Dersi Veren(ler)Erdoğan Mehmet Özkan
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıBu dersin amacı, öğrencilere bulanık mantığı ve uygulama alanlarını anlatmaktır. Bu ders aynı zamanda günlük yaşantımızdaki yerini ve kullanım alanlarını öğretmektir.
Dersin İçeriğiBulanık kümeler; çok değerli mantık; bulanık sayılar, bulanık sayılarda aritmetik işlemler; bulanık bağıntılar; bulanık çıkarım ve uygulamaları.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Ders Kitabı : Aksoy, Yavuz, Özkan, E. Mehmet, Karanfil, Salih. Bulanık Mantığa Giriş. Y.T.Ü. Yayını, 2003.
  • Zorunlu Kaynak-[1] T. Paksoy, N.Y. Pehlivan, E. Özceylan, Bulanık Küme Teorisi, Nobel, 2013
  • Zorunlu Kaynak-[2] https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/tlsenel/108854/ 5.HAFTA Genişleme kuralı.Bulanık bağıntı.pdf
  • Zorunlu Kaynak-[3] https://ekblc.files.wordpress.com/2013/09/bmd.pdf
  • Zorunlu Kaynak-[4] Ödük, M. Nuri. Bulanık Mantık Yöntemi ve Uygulamaları. İksad, 2019.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Teknoloji mantığı olarak bulanık mantığın matematik yapısını ifade edebileceklerdir.
  2. Çeşitli yöntemlerden yararlanarak üyelik fonksiyonu geliştirmeyi uygulayabileceklerdir.
  3. Matematik bilgisini diğer disiplinlerde kullanabileceklerdir.
  4. Modern mantık ile bulanık mantık arasındaki kıyaslamayı yapabileceklerdir
  5. Bulanık mantığın uygulama alanlarını analiz edebileceklerdir.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Konu Anlatımı: Keskin kümeler ve modern mantık, çok değerli mantık

Sınıf-içi Uygulama (5 dk.): Keskin kümeler ve özellikleri ile ilişkin basit örnekleme yaptırılması

Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Keskin kümeler ve modern mantık kavramlarının matematik içinde ve diğer disiplinlerde kullanım alanıyla ilgili tartışmanın yapılması
1. Keskin kümeler, özellikleri ve modern mantıkta temel bilgilere ait ön bilgilerin hatırlanması ve etkinleştirilmesi. Kaynak: Ders Kitabı, 9-18.

2. Çok değerli mantığa ait bölümün okunması Kaynak: Ders Kitabı, 18-23.
2Konu Anlatımı: Bulanık kümelerde temel kavramlar-1

Sınıf-içi Uygulama (5 dk.): Bulanık kümelerin kuramsal küme işlemlerine ait örneklemelerinin yaptırılması

Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Bulanık küme kavramlarının günlük hayattaki uygulamaları ve klasik küme ile karşılaştırılmasına ilişkin tartışmanın yapılması
1. Bulanık kümenin ortaya çıkışına ait ilişkin ön bilgilerin etkinleştirilmesi. Kaynak: Ders Kitabı, 25-28.

2. Kuramsal küme işlemlerine ait bölümün okunması. Kaynaklar: Ders Kitabı, 28-33. [1], 24-32.
3Konu Anlatımı: Bulanık kümelerde temel kavramlar-2

Sınıf-içi Uygulama (5 dk.): Verilen işlemleri örneklemeler üzerinde yaptırılması

Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Keskin kümelerdeki işlemlerle farklılığının tartışılması
1. Bulanık kümelerde mantıksal işlemlere ait bölümün okunması. Kaynak: [1], 37-40.
4Konu Anlatımı: Üyelik fonksiyonları, bulanık sayılar

Sınıf-içi Uygulama (5 dk): Üyelik fonksiyonları çeşitleri üzerine örneklemeler yaptırılması

Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Bulanık sayı kavramının tartışılması

Kısa Sınav 1 (15 dk.): Ders sonunda, derste işlenen konuları içeren bir kısa sınavın yapılması
1. Karakteristik fonksiyon ve bulanık kümelerin temelini oluşturan üyelik fonksiyonuna ilişkin ön bilgilerin etkinleştirilmesi. Kaynak: [1], 32-37.

2. Bulanık sayıların tanımına ait bölümün okunması. Kaynak: Ders Kitabı, 34-35. 3.

Kısa Sınav 1: (bulanık küme işlemleri).
5Konu Anlatımı: Bulanık sayılar ve bulanık aritmetik

Sınıf-içi Uygulama (15 dk.): Bulanık sayılarda 4 işlem üzerine uygulama yaptırılması.

Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Bulanık sayılarda 4 işlemin iki farklı yollarla yapılışının tartışılması
1. Bulanık sayılarda toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemlerine ait bölümün okunması verilmesi. Kaynak: Ders Kitabı, 34-47.
6Konu Anlatımı: Klasik ve bulanık bağıntılar-1

Sınıf-içi Uygulama (5 dk.): Keskin kümeler üzerinde verilen bağıntılar ile ilgili örnekleme yaptırılması

Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Bulanık bağıntı ile keskin bağıntının karşılaştırılması

Kısa Sınav 2 (15 dk.): Ders başında, öğrenciye verilen ön hazırlık görevinde yer alan konuları içeren bir kısa sınavın yapılması
1. Klasik bağıntı tanımları, bağıntı işlemleri ve özelliklerine ait ön bilgilerin etkinleştirilmesi. Kaynak: Ders Kitabı, 48-55.

2.Kısa Sınav 2: (klasik bağıntılar üzerine işlemler).
7Konu Anlatımı: Klasik ve bulanık bağıntılar-2

Sınıf-içi Uygulama (15 dk.): Bulanık bağıntılarda verilen tanım ve özelliklerin örneklemeleri

Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Bulanık bağıntıların disiplinler arasında uygulanmasının tartışılması
1. Bulanık bağıntıda işlemlere ilişkin kısmın okunması. Kaynak: Ders Kitabı, 55-57. 2. Bulanık kartezyen çarpım ve bileşime ait ön bilgilerin etkinleştirilmesi. Kaynak: Ders Kitabı, 57-61.
8Ara Sınav 1
9Konu Anlatımı: Bulanık bağıntılar-3

Sınıf-içi Uygulama (15 dk.): Farklı bileşim kuralları, denklik bağıntısı ve alfa kesit üzerine örneklemeler yaptırılması.

Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Farklı disiplinler üzerine uygulamalarının tartışılması
1. Çıkarımın bileşimi kuralları, denklik sınıfları, alfa kesit kavramına ait ön bilgilerin hatırlanması. Kaynaklar: [2], [3].
10Konu Anlatımı: Bulanık genişleme-bulanık olasılık

Sınıf-içi Uygulama (10 dk.): Bulanık genişleme, bulanık olay ve olasılığının anlaşılması için örneklemeler yaptırılması

Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Bulanık genişlemenin ve bulanık olayın günlük hayata uygulamasının tartışılması

Kısa Sınav 3 (15 dk.): Ders başında, öğrenciye verilen ön hazırlık görevinde yer alan konuları içeren bir kısa sınavın yapılması
1. Bulanık genişleme prensibine ve Bulanık olay ve bulanık olasılığa ilişkin bölümün okunması tanımı Kaynak: [3].

2.Kısa Sınav 3: (bulanık genişleme-bulanık olasılık).
11Konu Anlatımı: Bulanık mantıkta savurma- dilsel değişkenler

Sınıf-içi Uygulama (15 dk.): Modern mantıkta usavurma uygulamaları ve dilsel değişkenler kavramının sağlıklı anlaşılması için gerçek hayat uygulamalarının istenmesi.

Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Dilsel değişkenler üzerine tartışma
1. Modern mantıkta usavurmaya ait ön bilgilerin hatırlanması ve etkinleştirilmesi. Kaynak: Ders Kitabı, 77-79.

2. Gerçekyaşama uygulanan dilsel değişkenler ve bulanık doğruluk değerlerine ilişkin bölümün okunması. Kaynak: Ders Kitabı, 79-81.
12Konu Anlatımı: Bulanık mantıkta usavurma, max-* yöntemi

Sınıf-içi Uygulama (25 dk.): max-* ile çıkarım sonuçlarının bulunuşlarının yaptırılması.

Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Verilen kriterlerin günlük hayattaki uygulanışlarını tartışılması
1. Bulanık koşullu çıkarım ve kriterlerinin verilmesine ve max-* ile çıkarım sonuçlarının bulunuşuna ait bölümün okunması. Kaynak: Ders Kitabı, 81-94.
13Konu Anlatımı: Bulanık kontrol sistemleri, bulanıklaştırma

Sınıf-içi Uygulama: (5 dk) Bulanık kontrol sistemini oluşturan öğeler ile açıklayıcı örneklemeler istenmesi

Sınıf-içi Tartışma: (5 dk.) Bulanık kural tabanı ve çıkarım motorunun çalışmasının tartışılması
1. Bulanıklaştırma, bulanık kural tabanı, bulanık çıkarım motoru mekanizmasının verilmesine ait kısmın okunması. Kaynak: [4], 13-18.
14Konu Anlatımı: Durulaştırma

Sınıf-içi Uygulama: (15 dk) Durulaştırmada verilen tüm verilerin yöntemlere örnekleme yaptırılması.

Sınıf-içi Tartışma: (15 dk.) Yapılan bu çalışmaların günlük hayat problemlerine modellenmesinin tartışılması.

Kısa Sınav 4 (15 dk.): Ders sonunda, derste işlenen konuları içeren bir kısa sınavın yapılması
1. Bulanık kontrol şemasında yer alan bulanıklaştırılmış verilerin durulaştırılması ait ön bilgilerin etkinleştirilmesi. Kaynaklar: [1], 65-71. [4], 19-23.

2. Kısa sınav 4: (bulanık kontrol sistemleri).
15Durulaştırma- seçilmiş uygulamaları ile öğrenci sunumlarının dinlenmesi

Sınıf-içi Uygulama (150 dk.): Seçilen problemlerin hem MATLAB hem de düz hesap ile anlatımı

Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Programlama dillerinin bilinmesinin öneminin tartışılması
1. Bulanık kontrol üzerine öğrenciler tarafından seçilen uygulamaların anlatılması.
16Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım145
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği410
Ödev15
Sunum/Jüri110
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar130
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati143
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması145
Derse Özgü Staj
Ödev15
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği43
Projeler
Sunum / Seminer15
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)110
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)110
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok