Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Kimyasal Analizlerde ValidasyonKIM347135300
ÖnkoşullarYok
YarıyılBahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüSeçmeli @ Kimya Lisans Programı (%30 İngilizce)
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimKimya Bölümü
Dersin KoordinatörüÖzlem AKSU DÖNMEZ
Dersi Veren(ler)Özlem AKSU DÖNMEZ
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıBu dersin amacı, validasyonla ilgili temel kavram ve ilkelerin öğrenilmesi, bir metodun uygunluğunun kanıtlanması için validasyon parametrelerini uygulayabilme becerisi kazanmaktır.
Dersin İçeriğiİyi üretim; iyi laboratuvar uygulamaları tanım ve ilkeleri; GPP, GSP, GDP nedir, tanım ve içerikleri; validasyon tanımı, amacı ve içeriği; validasyon ve kalifikasyon farkı; validasyon çeşitleri; analitik yöntem validasyonu; validasyon performans parametreleri (Doğrusallık, LOD, LOQ, doğruluk, gerçeklik, kesinlik, seçicilik, metot sağlamlığı); validasyon verilerinin raporlanması.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • https://fastrans.vn/standard-gmp-glp-gsp-gdp-and-gpp-what-are-the-differences/
  • Aysun Yılmaz “Kimyasal analizlerde metot validasyonu ve verifikasyonu” Turklabkalibrasyon ve deney laboratuvarları derneği.
  • Hasan Aydın “Analitik Metotların Geliştirilmesi ve Validasyon” Gazi Kitabevi, Ankara.
  • Beşeri Tıbbi Ürünler İmalathaneleri İyi İmalat Uygulamaları (GMP) Kılavuzu, 2018.
  • Sağlık Bakanlığı İyi Laboratuvar Uygulamaları (GLP) Kılavuzu, 1995.
  • Kimyasal Ve Fiziksel Analizlerde Metot Validasyonu/Verifikasyonu Rehberi- GıdaTarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2018.
  • ICH Q2 (R1) (R2)
  • James and Jane Miller “Analitik Kimyacılar için İstatistik ve Kemometri” (Form No: FR-0315; Revizyon Tarihi: 02.07.2015; Revizyon No:04) Sayfa: 8/15 Çevirmen:Ahmet Uyanık, Pegem Yayıncılık, 2009.
  • ICH Q1A
  • ICH Q2B
  • FDA kılavuzları
  • Guidence for Industry Process validation (EMA)
  • ICHQ7
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. İyi üretim ve iyi laboratuvar uygulamaları ve denetimi hakkında bilgi sahibi olabileceklerdir.
  2. Validasyon kavramı, önemi ve çeşitleri hakkında bilgi sahibi olabileceklerdir.
  3. Metot validasyonu ve kullanılan parametreler hakkında bilgi sahibi olabileceklerdir.
  4. Bir numunenin analizinden elde edilen sonuçları ifade etme ve yorumlayabilme becerisi kazanabileceklerdir.
  5. Kabul edilebilirlik kriterleri hakkında bilgi sahibi olacak ve metot validasyon verilerini raporlayabilme becerisi kazanabileceklerdir.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Konu Anlatımı: İyi üretim, iyi laboratuvar uygulamaları ve diğer uygulamalar (GPP, GSP, GDP) tanım ve amaçları, ilgili otarite ve kılavuzların tanıtılması Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): İlgili kılavuzların günümüzde uygulamaları ve öneminin tartışılmasır1. https://fastrans.vn/standard-gmp-glp-gspgdp- and-gpp-what-are-the-differences/ 2. Hasan Aydın “Analitik Metotların Geliştirilmesi ve Validasyon” Gazi Kitabevi, Ankara. Bölüm 8
2Konu Anlatımı: İyi üretim uygulamalarına göre tesis, ekipman, imalat, proses, depolama, dağıtım, dokümantasyon Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): GMP’nin günümüzde uygulamaları ve öneminin tartışılması1. Beşeri Tıbbi Ürünler İmalathaneleri İyi İmalat Uygulamaları (GMP) Kılavuzu, 2018.
3Konu Anlatımı: İyi laboratuvar uygulamaları ilkeleri Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): GLP’nin günümüzde uygulamaları ve öneminin tartışılması1. Sağlık Bakanlığı İyi Laboratuvar Uygulamaları (GLP) Kılavuzu, 1995.
4Konu Anlatımı: Validasyon tanımı, amacı, içeriği, validasyon ve kalifikasyon farkı, validasyon çeşitleri Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Validasyonun kaliteye etkisinin tartışılması1. Aysun Yılmaz “Kimyasal analizlerde metot validasyonu ve verifikasyonu” Turklabkalibrasyon ve deney laboratuvarları derneği. (Bölüm 1-4) 2. Hasan Aydın “Analitik Metotların Geliştirilmesi ve Validasyon” Gazi Kitabevi, Ankara. (Bölüm 5.2-5.4)
5Konu Anlatımı: Analitik yöntem validasyonu ve metot performans parametreleri Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Temel derslerde daha önce öğrendikleri analitik performans parametrelerinin hatırlanarak tartışılması1. Aysun Yılmaz “Kimyasal analizlerde metot validasyonu ve verifikasyonu” Turklabkalibrasyon ve deney laboratuvarları derneği. (Bölüm 5.1) 2. Hasan Aydın “Analitik Metotların Geliştirilmesi ve Validasyon” Gazi Kitabevi, Ankara. (Bölüm 5.2-5.4) 3. ICH Q2(R1) (R2)
6Konu Anlatımı: Kalibrasyon eğrisi, doğrusallık, ölçüm aralığı Sınıf-içi Uygulama (5 dk.): Örnek verilerle kalibrasyon eğrisinin çizilmesi ve ilgili parametrelerin hesaplanması Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): En küçük kareler yöntemi ile regresyon analizinin tartışılması Kısa Sınav 1 (15 dk.): Ders sonunda validasyonda temel kavramlar ile ilgili kısa sınavın yapılması1. James and Jane Miller “Analitik Kimyacılar için İstatistik ve Kemometri” Çevirmen:Ahmet Uyanık, Pegem Yayıncılık, 2009. (Bölüm 5.3, 5.4, 5.5) 2. Aysun Yılmaz “Kimyasal analizlerde metot validasyonu ve verifikasyonu” Turklabkalibrasyon ve deney laboratuvarları derneği. (Bölüm 5.2) 3. Hasan Aydın “Analitik Metotların Geliştirilmesi ve Validasyon” Gazi Kitabevi, Ankara. (Bölüm 7.2.2) 4. Kısa sınav 1 için ön hazırlık: 1,2,3 nolu kaynaklarda ilgili bölümler.
7Konu Anlatımı: Tespit (LOD) ve tayin (LOQ) limiti, hesaplama yöntemleri, tespit ve tayin limitinin doğrulanması Sınıf-içi Uygulama (5 dk.): Örnek verilerle LOD-LOQ hesaplanması Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Analitik yöntemlerde duyarlılığın anlamının tartışılması1. Aysun Yılmaz “Kimyasal analizlerde metot validasyonu ve verifikasyonu” Turklabkalibrasyon ve deney laboratuvarları derneği. (Bölüm 5.3) 2. Kimyasal Ve Fiziksel Analizlerde Metot Validasyonu/Verifikasyonu Rehberi- GıdaTarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2018. (Bölüm 6.1.2) 3. ICH Q2 (R1) (R2)
8Ara Sınav 1
9Konu Anlatımı: Doğruluk ve hata çeşitleri, gerçeklik ve gerçekliğin tespiti Sınıf-içi Uygulama (5 dk.): Örnek verilerle doğruluk hesaplanması Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Bir analitik yöntemin doğruluğunu ispatlama yöntemlerinin tartışılması1. Aysun Yılmaz “Kimyasal analizlerde metot validasyonu ve verifikasyonu” Turklab kalibrasyon ve deney laboratuvarları derneği. (Bölüm 5.4- 5.4.1) 2. Hasan Aydın “Analitik Metotların Geliştirilmesi ve Validasyon” Gazi Kitabevi, Ankara. (Bölüm 5.5) 3. James and Jane Miller “Analitik Kimyacılar için İstatistik ve Kemometri” Çevirmen:Ahmet Uyanık, Pegem Yayıncılık, 2009. (Bölüm 1.3)
10Konu Anlatımı: Kesinlik, tekrarlanabilirlik ve tekrarüretebilirlik, ilgili matematiksel ifadeler ve sapan sonuçların değerlendirilmesi Sınıf-içi Uygulama (5 dk.): Örnek verilerle kesinlik parametrelerinin hesaplanması ve sapan değerlerin tespit edilmesi Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Elde edilen deney sonuçlarının birbirine yakınlığının öneminin tartışılması Kısa Sınav 2 (15 dk.): Bir yöntemin doğruluğunun tespiti ile ilgili kısa sınavın yapılması1. Hasan Aydın “Analitik Metotların Geliştirilmesi ve Validasyon” Gazi Kitabevi, Ankara. (Bölüm 5.5.2) 2. Aysun Yılmaz “Kimyasal analizlerde metot validasyonu ve verifikasyonu” Turklabkalibrasyon ve deney laboratuvarları derneği. (Bölüm 5.4.2) 3. James and Jane Miller “Analitik Kimyacılar için İstatistik ve Kemometri” Çevirmen:Ahmet Uyanık, Pegem Yayıncılık, 2009. (Bölüm 3.7) 4. Kimyasal Ve Fiziksel Analizlerde Metot Validasyonu/Verifikasyonu Rehberi- GıdaTarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2018. (B
11Konu Anlatımı: Seçicilik ve metot sağlamlığı, deneysel tasarım yöntemlerinin uygulanması, stabilite Sınıf-içi Uygulama (5 dk.): Örnek verilerle deneysel tasarım modellerinin gösterilmesi Sınıf-içi Tartışma (51. Hasan Aydın “Analitik Metotların Geliştirilmesi ve Validasyon” Gazi Kitabevi, Ankara. (Bölüm 5.5.8-6.4.4- 6.4.5)
12Konu Anlatımı: Stres çalışmaları, sistem uygunluk Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): HPLC de sistem uygunluk kriterlerinin tartışılması Kısa Sınav 3 (15 dk.): Ders1. ICH Q1A 2. ICH Q2B 3. Kısa Sınav 3 için ön hazırlık: 3,2,8,6 nolu kaynaklardan ilgili bölümler.
13Konu Anlatımı: İlaç Maddelerindeki safsızlıklar ve sınıflandırılması Sınıf-içi Tartışma: (5 dk.) İlaçlarda oluşabilecek safsızlıkların insan sağlığına etkisinin tartışılması1. Hasan Aydın “Analitik Metotların Geliştirilmesi ve Validasyon” Gazi Kitabevi, Ankara. (224-244)
14Konu Anlatımı: Validasyon verilerinin raporlanması Sınıf-içi Tartışma: (5 dk.) Raporlamadaki düzenin öneminin tartışılması Kısa Sınav 4 (15 dk.) Ders sonunda, derste işlenen konuları içeren bir kısa sınavın yapılması1. Beşeri Tıbbi Ürünler İmalathaneleri İyi İmalat Uygulamaları (GMP) Kılavuzu, 2018. 2. Kısa Sınav 4 için ön hazırlık: Ara sınav sonrası tüm konular
15Konu Anlatımı: Ekipman, temizlik, proses validasyonu Sınıf-içi Tartışma (5 dk.): Ekipman, temizlik, proses validasyonunun öneminin tartışılması1. FDA kılavuzları 2. Guidence for Industry Process validation (EMA) 3. ICHQ7
16Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği420
Ödev120
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar120
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati143
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması105
Derse Özgü Staj
Ödev120
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği41
Projeler
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)120
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)126
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok