Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Nükleer Veri Toplanması ve DeğerlendirilmesiFIZ457035300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz, Bahar
Dersin Diliİngilizce, Türkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüSeçmeli @ Fizik Lisans Programı (%30 İngilizce)
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimFizik Bölümü
Dersin KoordinatörüAyşe Durusoy
Dersi Veren(ler)Ayşe Durusoy, Özgür Akçalı
Asistan(lar)ı
Dersin Amacı Bu dersin amacı, öğrencilerin nükleer ölçme sistemlerini kurabilmelerini, nükleer istatistik yöntemlerini, ölçümlerde belirsizlik kavramını öğrenebilmelerini, verileri derleyip analiz edebilmelerini ve amaca uygun şekilde sunabilmelerini sağlamaktır. Ders kapsamında, tek kanallı ve çok kanallı analizörler ile doğal radyasyon ölçümlerinin yapılması hedeflenmektedir. Ayrıca öğrencilerin ölçüm verilerini değerlendirme ve hata kaynaklarını analiz etme becerilerini de kazanması amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriğiSayım sistemleri; istatistikler ve belirsizlikler; veri analiz yöntemleri.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Nicholas Tsoulfanidis, Measurement and Detection of Radiation, Taylor & Francis, Washington (1995).
  • Glenn F. Knoll, Radiation Detection and Measurements, John Wiley & Sons (1979).
  • Kenneth S. Krane, Introductory Nuclear Physics, John Wiley & Sons (1979).
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler, deneysel nükleer fizikte kullanılan standartları tanıyabileceklerdir.
  2. Sinyal şekillerini ve sinyal şekillendiren elektronik donanımların genel yapısını açıklayabileceklerdir.
  3. Nükleer radyasyon ölçme sistemlerinde kullanılan temel elektronik bileşenleri tanılayabileceklerdir.
  4. Deneysel verilerde mevcut belirsizlikleri (hataları) belirleyebileceklerdir.
  5. Edindikleri bilgilerle NIM standartlarında ölçüm sistemi kurabileceklerdir.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Konu Anlatımı: Bozunmaların Nükleer Enerjisi, Gamma Bozunması, Alfa Bozunması, Beta Bozunması, Radyoaktif Bozunma Yasası, Nükleer Reaksiyonlar, Nükleer Reaksiyon Kinematiği. Sınıf-içi Uygulama: Radyasyon fiziğinin temel ilkelerinin sunumu. Sınıf-içi Tartışma: Konu anlatımına kısa bir göz gezdirme ve interaktif tartışma.1. Atom ve Nükleer Fiziğin Gözden Geçirilmesi Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 3.
2Konu Anlatımı: Ölçümlerin Doğruluğu, Duyarlığı ve Hataları. Hata Türleri. Sınıf-içi Uygulama: Nükleer Ölçüm Aygıtları (NIM) tanıtımı. Sınıf-içi Tartışma: Ölçüm almada dikkat edilmesi gereken konular nelerdir? 1. Radyasyon Ölçümlerine Giriş konusunun gözden geçirilmesi, Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 1.
3Konu Anlatımı: Olasılık Tanımı, Temel Olasılık Teoremleri. Olasılık Dağılımları ve Rastgele Değişkenler. Konum İndeksleri, Dağılım İndeksleri. Kovarians Ve Korelasyon. Sınıf-içi Uygulama: Olasılık teoremleri ile ilgili soru çözümü. Sınıf-içi Tartışma: Nükleer Fizik uygulamalarında olasılık teoremlerinin kullanım alanları.1. Radyasyon Sayımında Hatalar konusunun gözden geçirilmesi, Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 2.
4Konu Anlatımı: Binom Dağılımı, Poisson Dağılımı, Normal Dağılım. Sınıf-içi Uygulama: Dağılımların detayları. Sınıf-içi Tartışma: Dağılımlar arasındaki farklar..1. Radyasyon Sayımında Hatalar konusunun gözden geçirilmesi, Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 2.
5Konu Anlatımı: Standart Normal (Gaussian) Dağılım.. Lorentz Dağılımı. Standart, Olası ve Diğer Belirsizlikler. Sınıf-içi Uygulama: Radyasyon Ölçümlerinde Gauss Dağılımının Önemi. Sınıf-içi Tartışma: Gauss Dağılımı ile ilgili uygulamalar.1. Radyasyon Sayımında Hatalar konusunun gözden geçirilmesi, Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 2.
6Konu Anlatımı: Aritmetik Ortalama ve Standart Hatası. Tolerans Sınırları. Sınıf-içi Uygulama: Sayım Hızlarının İstatistik Hatası. Sınıf-içi Tartışma: Radyasyon ölçümlerinde “Hata”nın önemi1. Radyasyon Sayımında Hatalar konusunun gözden geçirilmesi, Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 2.
7Konu Anlatımı: Algılanabilir En Küçük Aktivite. Sayıcının Ölü-Zaman Düzeltilmesi ve Ölü-Zaman Ölçümü. Sınıf-içi Uygulama: Ölü Zaman Ölçümü gerçekleştirilmesi. Sınıf-içi Tartışma: Ölü Zaman Ölçüm yöntemleri. Kısa Sınav 1(20dk.): Ders sonunda, derste işlenen konuları içeren bir kısa sınavın yapılması.1. Radyasyon Sayımında Hatalar konusunun gözden geçirilmesi, Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 2.
8Ara Sınav 1
9Konu Anlatımı: Türev ve İntegral Devreler, Sinyal Şekillendirme, Zamanlama. Sınıf-içi Uygulama: Öğrencilerin türevleyici ve integratör devrelerin giriş-çıkış sinyallerini gözlemleyerek bu devrelerin işlevlerini somut olarak anlamaları için uygulamalar. Sınıf-içi Tartışma: Sinyal şekillendirme neden gereklidir? Bir devrede şekli bozulmuş sinyalin ne gibi olumsuz etkileri olabilir?1. Radyasyon Sayımı için Elektronik konusunun gözden geçirilmesi, Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 10.
10Konu Anlatımı: Tesadüf-Anti-Tesadüf Ölçümleri, Darbe-Şekli Ayrımı (PSD). Sınıf-içi Uygulama: Tesadüf ve anti-tesadüf ölçüm mantığını, basit elektronik zamanlama simülasyonu veya mantık devreleriyle anlamak. Sınıf-içi Tartışma: PSD ve Tesadüf Sistemlerinin Dedektör Performansına Etkisi.1. Radyasyon Sayımı için Elektronik konusunun gözden geçirilmesi, Kaynak: Ders Kitabı, Bölüm 10.
11Konu Anlatımı: Tek Kanallı Analizör İle Ölçümler ve Veri Analizi. Sınıf-içi Uygulama: (Cs137 Tayfının Elde Edilmesi ve Analizi). Sınıf-içi Tartışma: Deney sonuçlarının analizi.1. Tek Kanallı Analizör İle Ölçümler ve Veri Analizi deney konusunun gözden geçirilmesi, Kaynak: Deney Föyü.
12Konu Anlatımı: Çok Kanallı Analizör İle Ölçümler ve Veri Analizi. Sınıf-içi Uygulama: (Co60 ve Ba133 Tayfının Edilmesi ve Analizi). Sınıf-içi Tartışma: Deney sonuçlarının analizi.1. Çok Kanallı Analizör İle Ölçümler ve Veri Analizi konusunun gözden geçirilmesi, Kaynak: Deney Föyü.
13Konu Anlatımı: Doğal Radyasyon Ölçümü. Sınıf-içi Uygulama: Marinelli Geometrisi ile ölçümler. Sınıf-içi Tartışma: Deney sonuçlarının analizi.1. Doğal Radyasyon Ölçümü deney konusunun gözden geçirilmesi, Kaynak: Deney Föyü.
14Konu Anlatımı: Doğal Radyasyon Analizi. Sınıf-içi Uygulama: (Marinelli Geometrisi). Sınıf-içi Tartışma: Deney sonuçlarının analizi. Kısa Sınav 2 (20dk.): Ders sonunda, derste işlenen konuları içeren bir kısa sınavın yapılması.1. Doğal Radyasyon Analizi deney konusunun gözden geçirilmesi, Kaynak: Deney Föyü
15Konu Anlatımı: Sunum/Jüri(Seçilen ve araştırılan konular ile ilgili öğrenci sunumları). Sınıf-içi Uygulama: Sunum/Jüri: Seçilen ve araştırılan konular ile ilgili öğrenci sunumları. Sınıf-içi Tartışma: Öğrenci Sunumuları ile ilgili tartışma.
16Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım145
Laboratuar310
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği210
Ödev
Sunum/Jüri15
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar130
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati143
Laboratuar35
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması142
Derse Özgü Staj
Ödev00
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği25
Projeler
Sunum / Seminer120
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)115
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)120
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok