Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Tarihi Kentlerde Büyüme ve Dönüşüm Sorunları SBP520737.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılBahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiYüksek Lisans
Dersin TürüSeçmeli @ Şehir ve Bölge Planlama ABD Kentsel Koruma ve Planlama Yüksek Lisans Programı
Seçmeli @ Şehir ve Bölge Planlama ABD Kentsel Mekan Organizasyonu-Tasarım Yüksek Lisans Programı
Seçmeli @ Şehir ve Bölge Planlama ABD Kentsel Dönüşüm ve Planlama Yüksek Lisans Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimŞehir ve Bölge Planlama Bölümü
Dersin KoordinatörüOya Akın
Dersi Veren(ler)İclal Dinçer, Oya Akın
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıTarihi kentlerin korunmasında yaşanan sorunların tartışılması şehircilik biliminin temel konularından biridir. Bu ders kapsamında tarihi kent mekânlarının karşı karşıya kaldıkları sosyal, ekonomik ve mekânsal büyüme ve dönüşüm problemlerinin kavranması ve bu problemler için geliştirilen çözüm önerilerinin irdelenmesi amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği19.yy. Sanayi Devrimi ile birlikte kentsel mekânda büyüme ve dönüşüm olgusu / Dönüşen ve yaşam alışkanlıkları değişen kentsel mekânda tarihi çekirdeklerin yeri / Tarihi dokularda yaşanan sosyal, ekonomik ve mekânsal problemler / Tarihi dokularda çöküntü ve yeni kentsel kimlik arayışları / Tarihi miras alanlarında turizm, merkez, kültür ve konut alanları/
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Ahunbay, Z. (1999); Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, YEM, İstanbul.
  • Akkar, M. (2006) “Kentsel Dönüşüm Üzerine Batı’daki Kavramlar, Tanımlar, Süreçler ve Türkiye”, Planlama, ŞPO, Ankara, 2006/2, 29–38.
  • Arslan, R. (1987) “Tarihi Kentlerde Tarihsel Kesimlerin Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi”, Tarihi Kentlerde Planlama / Düzenleme Sorunları, Türkiye 11.Dünya Şehircilik Günü Kollokyumu, Trakya Üniversitesi Yayını, ss: 43-46, Edirne.
  • Atkinson, R. (2004) “Kentsel Dönüşüm, Ortaklıklar ve Yerel Katılım: İngiltere Deneyimi, Uluslararası Kentsel Dönüşüm Uygulamaları Sempozyumu kitabı içinde (eds: D. Özdemir, P.Özden, S.Turgut), Küçükçekmece Belediyesi, İstanbul, 87–98.
  • Beşbaş, N., Sevinç, M. (yh) (2002); Türkiye’de Tarihi Kent Dokularının Korunması ve Geleceğe Taşınması Sempozyumu, Kültür Bakanlığı KTVKGM Yayını, Ankara
  • Cullingworth, B., Nadin, V. (2002) “Heritage Planning”, Town and Country Planning in the UK, (thirteenth edition), Routledge, ss: 231-258.
  • Çelik, Z. (1998) 19.Yüzyılda Osmanlı Başkenti: Değişen İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • Dinçer, İ. (2010) Türkiye’de Kent Ölçeğinde Koruma ve Kent Planlamanın Yollarının Kesişmesi ve Yeniden Ayrılması: Protokol Alanından Yenileme Alanına…, Kentsel Dönüşümde Politika, Mevzuat, Uygulama: Avrupa Deneyimi, İstanbul Uygulamaları (Ed: Dilek Özdemir) içinde, ss: 225-255, Nobel Yayınevi.
  • Dinçer, İ. (2009) “İstanbul’un Tarihi Alanları: Bir Dünya Miras Varlığını Dünya Adına Koruma Problematiği”, Yenimimar, 76, 12–13, http://www.yenimimar.com/index.php?action=displayArticle&ID=749 , (erişim tarihi 14.02.2010).
  • Dinçer, İ. (2008) “Tarihi Kentlerin Korunması ve Yeniden Düzenlenmesinde Sorumluluk ve Yeterlilik Sorunları”, İstanbul Tarihi Yarımada Sempozyumu bildiriler kitabı içinde, TMMOB Mimarlar Odası, İstanbul, 239–258.
  • Dinçer, İ. (2008) “Kentsel Koruma ve Yenileme Sorunlarını Örnekler Üzerinden Tartışmak: Süleymaniye ve Tarlabaşı”, http://www.planlama.org/new/planlama.org-yazilari/2.html (erişim tarihi 28.12.2009).
  • Dündar, Ş. G. (2003) “Kamusal Alandan Kamusal Mekana Kentsel Tasarımın Değiş(tir)en Rolü”, Kentsel Dönüşüm Sempozyumu bildiriler kitabı içinde (eds: P.P.Özden vd.) Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 203–215.
  • Ekinci, O. (1994) İstanbul’u Sarsan On Yıl (1983 – 1993), Anahtar Kitaplar, İstanbul.
  • Enlil, Z. M. (2000) “Yeniden İşlevlendirme ve Soylulaştırma: Bir Sınıfsal Proje Olarak Eski Kent Merkezlerinin ve Tarihi Konut Dokusunun Yeniden Ele Geçirilmesi,” domus m, 8, 46–49.
  • Günay, B. (2009) “Conservation As an Ontological Problem”, METU JFA 2009/1 (26:1), 123-156.
  • Gürler, E. (2004) “1980 Sonrası Kentsel Dönüşüm Sürecinde Küresel Perspektiften İstanbul Örneği: Kentiçi Tarihi Alanların Yeniden Üretim Modelleri”, Değişen-Dönüşen Kent ve Bölge Kolokyum kitabı içinde ODTÜ-ŞPO, Ankara, 613–649.
  • İslam, T. (2006) “Merkezin Dışında: İstanbul’da Soylulaştırma”, İstanbul’da ‘Soylulaştırma içinde (eds: D.Behar, T.İslam) Bilgi, İstanbul, 43–58.
  • Kayın, E. (2007) “Modern Bir Kurgu Olarak Koruma Paradigmasının Dönüşümü ve Modern Mimarlık Mirası”, Mimarlık 338, http://www.mimarlarodasi.org.tr/mimarlikdergisi/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=288&RecID=1651 (erişim tarihi 03.02.2010).
  • Kain, R., (1981), “Planning for Conservation” Mansell, London.
  • Kliass, R., (1990), “Planning and Conservation”, 3rd World Planning Review, London.
  • Kuban, D. (2001) Türkiye’de Kentsel Koruma, Tarih Vakfı, İstanbul.
  • Kuban, D., (1975), “Kültürel Gelişmeler ve Tarihi Çevrenin Korunması”, Mimarlık, S:5, ss:21-23.
  • Madran, E. (2002) Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Kültür Varlıklarının Korunmasına İlişkin Tutum ve Düzenlemeler, ODTÜ, Ankara.
  • Larkham, P., (1996), ‘Conservation and the City’, Routledge, London & New York, p: 3-17. Newman, P. (2004) “Kültürel Dönüşüm, Turistler ve Kent Yönetimi”, Uluslararası Kentsel Dönüşüm Uygulamaları Sempozyumu kitabı içinde (eds: D. Özdemir, P.Özden, S.Turgut), Küçükçekmece Belediyesi, İstanbul, 31–37.
  • Okyay, İ. (2001) Fransa’da Kentsel Sit Alanlarının Korunması-Malraux Yasası, YEM Yayınları, İstanbul.
  • Özden, P.P, vd. (yh) (2003)Kentsel Dönüşüm Sempozyumu Bildiriler Kitabı, YTÜ Yayınları, İstanbul.
  • Özden, P.P ve A.S. Kubat (2003) “Türkiye’de Şehir Yenilemenin Uygulanabilirliği Üzerine Düşünceler”, itüdergisi/a mimarlık, planlama, tasarım, 2, 1, 77-88.
  • Özdemir, D. (yh) (2010) Kentsel Dönüşümde Politika, Mevzuat, Uygulama: Avrupa Deneyimi, İstanbul Uygulamaları, Nobel Yayınevi.
  • Özdemir, D. (2003) “Yeniden Canlandırma Projelerinde Kültür Turizm ve Emlak Piyasaları Üzerine Kurulu Stratejilerin Başarısızlık Koşullarının İncelenmesi”, Kentsel Dönüşüm Sempozyumu bildiriler kitabı içinde (eds: P.P.Özden vd.) Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 384–397.
  • Roberts, P, Sykes, H. (2000) (eds) Urban Regeneration: A Handbook, London: Sage Publications.
  • Tekeli, İ. (1985) “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Kentsel Dönüşüm", Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, İletişim, C:4, ss: 878- 890, İstanbul.
  • Tekeli, İ. (2003) ”Kentleri Dönüşüm Mekânı Olarak Düşünmek”, Kentsel Dönüşüm Sempozyumu bildiriler kitabı içinde (eds: P.P.Özden vd.) Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2–7.
  • Zeren, N. (1990) “Koruma Amaçlı İmar Planı Yapım Süreci, İlkeler, yöntemler”, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurultayı, Kültür Bakanlığı Yayını, ss: 35–47, Ankara.
  • http://www.tarihikentlerbirligi.org/ Tarihi Kentler Birliği
  • http://www.international.icomos.org ICOMOS International Council of Monuments and Sites
  • http://europa.eu.int/comm/culture/ Avrupa Birliği-Kültür Portalı
  • http://whc.unesco.org/ World Heritage Center, Dünya Miras Merkezi
  • Leech, R. (1999) “Preface”, Report on the Situation of Urban Archaeology in Europa, Council of Europa Publishing.
  • Longuet, İ.& Vincent, J.M. (2001) “France”, Policy and law in heritage conservation (ed:Robert Pickard) Taylor & Francis.
  • Luxen, J-L (2004) “Reflections on the Use of Heritage Charters and Conventions”, http://www.getty.edu/conservation/publications_resources/newsletters/19_2/feature.html
  • Rodwell, D. (2007) Conservation and Sustainability in Historic Cities, Blackwell Publishing.
  • Sarfatij, H. & Melli, P. (1999) “Archaeology and the Town”, Report on the Situation of Urban Archaeology in Europe ss:13-29, Council of Europe Publishing.
  • Slatyer, R.O. (1984),” The Origin and Development of the World Heritage Convention”, Monumentum, World Heritage Convention Issue, 3-16.http://www.international.icomos.org/monumentum/vol-special/vol-special_1.pdf
  • Teller, J. & Warnotte, A. (2003) “The enhancement of archaeological remains in an urban context” APPEAR Position Paper-1, http://www.in-situ.be/contrib_1_en.pdf
  • Willems, J.H.W. (2007) “The Work of Makıng Malta: The Councıl of Europe’s Archaeology and Plannıng Commıttee 1988–1996”, European Journal of Archaeology Vol. 10(1): 57–71.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Öğrenci tarihi kent mekanlarında yaşanan büyüme sorunlarını tanımlama becerisi kazanır
  2. Öğrenci korunması gereken tarihi kent mekânlarının problemlerinin çözümlenmesinde bilgi birikimini geliştirir
  3. Öğrenci Dünya Miras alanlarında koruma ve alan yönetimi örneklerinden çıkarımlar yapma becerisi kazanır
  4. Öğrenciler ekonomik, işlevsel ve fiziksel eskimenin tarihi kent mekanları üzerindeki dönüştürücü etkilerini öğrenir.
  5. Öğrenciler Uluslararası Sözleşmelerde tarihi kent mekanlarına ilişkin geliştirilen kavram ve yöntemleri öğrenir.

Ders Öğrenim Çıktısı & Program Çıktısı Matrisi

DÖÇ-1DÖÇ-2DÖÇ-3DÖÇ-4DÖÇ-5

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Dersin amaç ve içeriğinin tanıtımı NA
2Kavramlar: Koruma, Eskime, Dönüşüm, Yenileme İlgili makalenin okunması
3Kültürel miras ve koruma kavramının geçirdiği evreler-1İlgili makalenin okunması
4Kültürel miras ve koruma kavramının geçirdiği evreler-2İlgili makalenin okunması
5Büyüme, dönüşüm, sosyo-ekonomik yapı ve tarihi kent ilişkisi -1İlgili makalenin okunması
6Büyüme, dönüşüm, sosyo-ekonomik yapı ve tarihi kent ilişkisi -2İlgili makalenin okunması
7Tarihi kentlerin karşı karşıya kaldığı güncel sorunlar/tehditler: Kentsel Projeler-1NA
8Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı
9Miras alanlarında “alan yönetimi” kavramı ve yönetim planı örnekleri –1NA
10Miras alanlarında “alan yönetimi” kavramı ve yönetim planı örnekleri –2İlgili makalenin okunması
11Miras alanlarında “alan yönetimi” kavramı ve yönetim planı örnekleri –3İlgili makalenin okunması
12SeminerSeminer Hazırlık
13SeminerSeminer Hazırlık
14SeminerNA
15Final

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım1310
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev
Sunum/Jüri125
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar125
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati132
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması136
Derse Özgü Staj
Ödev
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer150
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)140
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)131
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok